Alprazolam

Alprazolam to lek z grupy benzodiazepin, zaliczany do leków psychotropowych, stosowany w krótkotrwałym leczeniu objawów lęku, napięcia oraz ataków paniki. Wykazuje działanie uspokajające, przeciwlękowe, rozluźniające mięśnie oraz łagodnie nasenne. Jego mechanizm działania polega na modulacji przekaźnictwa GABA-ergicznego w mózgu, co zmniejsza nadmierną aktywność neuronów, pomagając w łagodzeniu napięcia i stresu.

Preparaty z alprazolamem dostępne są wyłącznie na receptę. W aptekach można znaleźć leki w formie tabletek (np. Xanax, Afobam) oraz tabletek o przedłużonym uwalnianiu (np. Xanax SR, Zomiren SR), które zapewniają dłuższy efekt terapeutyczny.

Spis treści

Na co stosowany jest alprazolam?

Jak działa alprazolam?

Jak stosować alprazolam?

Jak szybko działa alprazolam?

Jak długo można stosować alprazolam?

Czy alprazolam uzależnia?

Zespół abstynencyjny po nagłym odstawieniu benzodiazepin - objawy

Z jakimi lekami nie należy łączyć alprazolamu?

Czy podczas stosowania alprazolamu można spożywać alkohol?

Kto nie powinien stosować alprazolamu?

Jakie są możliwe skutki uboczne alprazolamu?

Czy można prowadzić samochód po zażyciu alprazolamu?

Czy można stosować alprazolam w ciąży i podczas karmienia piersią?

Źródła

Na co stosowany jest alprazolam?

Alprazolam jest stosowany w leczeniu:

• zespołów lękowych, w tym lęku uogólnionego i napadów paniki,

• zaburzeń związanych z nasilonym stresem, np. w przebiegu nerwic,

• lęku towarzyszącego depresji (jako terapia wspomagająca).

Jak działa alprazolam?

Alprazolam działa poprzez wzmacnianie działania neuroprzekaźnika GABA, który odpowiada za działanie uspokajające. Zwiększa przepływ jonów chlorkowych przez błonę komórkową neuronów, skutkując redukcją lęku, napięcia i ułatwieniem zasypiania.

Jak stosować alprazolam?

Alprazolam należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza, niezależnie od posiłków. Zwykle stosuje się najmniejszą możliwą dawkę, w zależności od nasilenia objawów. Maksymalna dawka dobowa nie powinna przekraczać 4 mg. Lek należy odstawiać stopniowo i pod kontrolą lekarza, aby uniknąć objawów odstawiennych.

Jak szybko działa alprazolam?

Alprazolam działa stosunkowo szybko – pierwsze efekty terapeutyczne można zauważyć już po 30-60 minutach od przyjęcia leku, a ich działanie utrzymuje się przez około 4–6 godzin. Z kolei tabletki o przedłużonym uwalnianiu działają nieco wolniej - pierwsze efekty pojawiają się po 1–2 godzinach, ale ich działanie utrzymuje się do 10–12 godzin. 

Jak długo można stosować alprazolam?

Alprazolam powinien być stosowany jak najkrócej, zazwyczaj maksymalnie przez okres 2-4 tygodni. Długotrwałe stosowanie zwiększa ryzyko uzależnienia oraz wystąpienia objawów odstawiennych. Decyzja o przedłużeniu terapii powinna być podejmowana przez lekarza.

Czy alprazolam uzależnia?

Tak, alprazolam może prowadzić do uzależnienia fizycznego i psychicznego, zwłaszcza przy długotrwałym stosowaniu lub wysokich dawkach. Regularne zażywanie leku może powodować tolerancję, co oznacza konieczność przyjmowania coraz wyższych dawek, oraz trudności w przerwaniu stosowania mimo występowania skutków ubocznych.

Osoby uzależnione często doświadczają silnej potrzeby zażywania leku (głód lekowy) oraz problemów z kontrolowaniem jego stosowania. Długotrwałe stosowanie alprazolamu może prowadzić do zaburzeń pamięci, osłabienia koncentracji, a także pogorszenia stanu psychicznego, w tym depresji.

Zespół abstynencyjny po nagłym odstawieniu benzodiazepin - objawy

Bezpieczne odstawianie benzodiazepin, takich jak alprazolam, powinno odbywać się zgodnie z indywidualnym planem leczenia opracowanym przez lekarza. Nagłe zaprzestanie stosowania tego typu leków może prowadzić do wystąpienia zespołu abstynencyjnego. Objawy odstawienia są zróżnicowane i mogą obejmować zarówno reakcje fizyczne, takie jak bóle głowy, nudności, wymioty, drżenie mięśni, nadmierne pocenie się czy zaburzenia rytmu serca, jak i psychiczne, w tym niepokój, drażliwość, lęk, bezsenność czy uczucie odrealnienia.

Z jakimi lekami nie należy łączyć alprazolamu?

Alprazolamu nie należy łączyć z lekami, które mogą nasilać jego działanie uspokajające lub wpływać na metabolizm takimi jak:

1. Alkohol i opioidy (np. morfina, tramadol), ponieważ zwiększają one ryzyko depresji oddechowej i nadmiernej sedacji.

2. Inne leki uspokajające (np. zolpidem, hydroksyzyna) ze wzglęgu na to, że mogą prowadzić do nadmiernej senności.

3. Leki przeciwpsychotyczne i przeciwdepresyjne (np. fluoksetyna, olanzapina) mogą dodatkowo nasilać działanie uspokajające.

Leki zawierające ketokonazol czy klarytromycynę mogą zwiększać stężenie alprazolamu we krwi, co zwiększa ryzyko działań niepożądanych, takich jak nadmierna sedacja. Natomiast leki takie jak karbamazepina, czy dziurawiec mogą osłabiać skuteczność alprazolamu.

Czy podczas stosowania alprazolamu można spożywać alkohol?

Łączenie alprazolamu z alkoholem jest niebezpieczne, ponieważ zwiększa ryzyko depresji oddechowej, nadmiernej senności, utraty świadomości, a nawet śmierci. Podczas terapii alprazolamem należy bezwzględnie zrezygnować ze spożywania alkoholu.

Kto nie powinien stosować alprazolamu?

Alprazolam jest przeciwwskazany u osób, u których występuje:

• nadwrażliwość na benzodiazepiny,

• ciężka niewydolność oddechowa,

• zespół bezdechu śródsennego,

• ciężka niewydolność wątroby.

Nie zaleca się stosowania alprazolamu u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia.

Jakie są możliwe skutki uboczne alprazolamu?

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane to:

• senność,

• zmęczenie,

• zawroty głowy,

• osłabienie pamięci i koordynacji ruchowej,

• splątanie,

• koszmary senne,

• omamy,

• obniżenie ciśnienia krwi,

• reakcje alergiczne.

Czy można prowadzić samochód po zażyciu alprazolamu?

W trakcie leczenia należy zrezygnować z jazdy samochodem, czy obsługi maszyn. Alprazolam może powodować senność, zmniejszać koncentrację i refleks, co negatywnie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. 

Czy można stosować alprazolam w ciąży i podczas karmienia piersią?

Alprazolam nie jest zalecany do stosowania w ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze, ze względu na ryzyko uszkodzenia płodu, ani podczas karmienia piersią, ponieważ przenika do mleka matki i może negatywnie wpływać na zdrowie oraz rozwój dziecka.

Źródła

1. Charakterystyka Produktu Leczniczego preparatu Xanax. 

2. Charakterystyka Produktu Leczniczego preparatu Xanax SR.

3. Charakterystyka Produktu Leczniczego preparatu Zomiren.

4. Charakterystyka Produktu Leczniczego preparatu Afobam.