Szczepionki przeciw grypie

Spis treści

Jakie szczepionki przeciw grypie dostępne są w sezonie 2025/2026?

Kto może zaszczepić się przeciw grypie w aptece?

Kto może dostać szczepionkę za darmo w aptece?

Co zawiera szczepionka przeciw grypie?

Kiedy należy zaszczepić się przeciw grypie?

Czy szczepionka przeciw grypie jest skuteczna i jak długo utrzymuje się odporność?

Jakie są przeciwwskazania do przyjęcia szczepionki przeciw grypie?

Jakie są najczęstsze działania niepożądane szczepionki przeciw grypie?

Jakie szczepionki przeciw grypie dostępne są w sezonie 2025/2026?

Szczepionki w postaci iniekcji domięśniowej (zastrzyku) dla dorosłych i dzieci od 6. miesiąca życia:

• Vaxigrip Tetra

• Influvac Tetra

oraz tylko dla seniorów od 60. roku życia szczepionka wysokodawkowa:

• Efluelda Tetra

W sezonie 2025/26 nie ma planów na wprowadzenie szczepionki donosowej dla dzieci Fluenz Tetra.

Kto może zaszczepić się przeciw grypie w aptece?

Każda osoba powyżej 18. roku życia może zaszczepić się przeciw grypie w aptece.

>> Lista aptek szczepiących przeciw grypie <<

Nie ma konieczności posiadania recepty od lekarza, farmaceuta może wystawić refundowaną receptę farmaceutyczną w aptece – w tym również na darmowe szczepionki dla seniorów od 65. roku życia w ramach programu "Leki 65+" (z uprawnieniem "S") oraz z uwzględnieniem uprawnień dodatkowych np. ZK, WE, IW, IB. Zaszczepić należy się w tej samej aptece, w której farmaceuta wystawił receptę.

Dla osób powyżej 65. roku życia usługa podania szczepionki przez farmaceutę jest bezpłatna, młodsi pacjenci muszą zapłacić według cennika obowiązującego w danej aptece.

Kto może dostać szczepionkę za darmo w aptece?

Za darmo szczepionkę (Vaxigrip Tetra lub Influvac Tetra) otrzymać mogą:

• dzieci od 6. miesiąca życia do 18. roku życia,

• seniorzy w ramach programu Leki 65+,

• kobiety w ciąży w ramach programu Ciąża+.

Z odpłatności 50% skorzystać mogą natomiast wszystkie osoby dorosłe do 65. roku życia. Cena szczepionki po refundacji to 26,86 zł – Vaxigrip Tetra oraz 26,41 zł – Influvac Tetra.

W aptekach dostępna jest również bardziej stężona szczepionka przeciw grypie dla seniorów. Cena dla osób między 60. a 65. rokiem życia to 163,44 zł, dla osób po 65. roku życia Efluelda jest refundowana i kosztuje 81,72 zł.

Co zawiera szczepionka przeciw grypie?

Wszystkie dostępne w Polsce szczepionki przeciw grypie produkowane są z wykorzystaniem wirusów grypy namnażanych na zarodkach jaj kurzych.

Szczepionki przeciw grypie w postaci zastrzyku zawierają rozszczepione wiriony wirusa grypy (typu „split”), np. Vaxigrip Tetra i Efluelda Tetra lub jedynie powierzchniowe białka wirusa grypy hemaglutyninę i neuraminidazę (szczepionki podjednostkowe, typu „subunit”), np. Influvac Tetra.

Skład pod względem typów/podtypów wirusa wszystkich dostępnych szczepionek (zarówno iniekcji, jak i zawiesiny do nosa) jest w danym sezonie taki sam, niezależnie od producenta. W sezonie 2025/26, tak jak i w ubiegłym szczepionki zawierają antygeny 4 szczepów wirusa grypy (tzw. szczepionki czterowalentne). Skład ich jest zgodny z zaleceniami WHO na aktualny sezon grypowy, czyli:

• A/Victoria/4897/2022 (H1N1)pdm09

• A/Croatia/10136RV/2023 (H3N2)

• B/Austria/1359417/2021 (linia Victoria)

Ponadto, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podtrzymuje zalecenie, aby skład szczepionek czterowalentnych przeciw grypie nadal zawierał szczep podobny do B/Phuket/3073/2013 (linia B/Yamagata). Dodanie tego składnika do trójwalentnej szczepionki zwiększa jej zakres ochrony przed wirusami grypy typu B.

Kiedy należy zaszczepić się przeciw grypie?

Optymalny czas na szczepienie przeciw grypie powinien wyprzedzać szczyt zachorowań, dotyczy to szczególnie osób z grup podwyższonego ryzyka zachorowania na grypę. Ponieważ szczyt zachorowań na grypę w Polsce przypada na koniec grudnia - początek kwietnia, warto zaszczepić się od razu, gdy pojawi się aktualna na dany rok szczepionka – najlepiej sierpień-październik.

Eksperci podkreślają, że szczepienia przeciw grypie można realizować w czasie trwania całego sezonu grypowego (Szczepienia przeciw grypie - dla kogo są przeznaczone?).

Czy szczepionka przeciw grypie jest skuteczna i jak długo utrzymuje się odporność?

Ponieważ na skuteczność szczepionki przeciw grypie ma wpływ wiele zmiennych, jak choćby wiek pacjenta, stan jego zdrowia czy dopasowanie szczepów wirusa grypy wchodzących w skład szczepionki w danym sezonie grypowym do szczepów krążących rzeczywiście w populacji i wywołujących zachorowania, szacuje się, iż wynosi ona od 40-70%. Wprowadzenie czterokrotnie silniejszej szczepionki dla seniorów ma poprawić jej skuteczność, zmniejszyć liczbę zachorowań i zminimalizować ryzyko powikłań.

Czas potrzebny na wykształcenie odporności po szczepieniu to ok. 2-3 tygodnie. Odporność utrzymuje się od 6-12 miesięcy.

Jakie są przeciwwskazania do przyjęcia szczepionki przeciw grypie?

• ciężka reakcja alergiczna na białko jaja kurzego lub inne składniki szczepionki,

• ostra infekcja przebiegająca z gorączką,

• z uwagi na brak odpowiednich badań, szczepionka donosowa nie jest polecana do stosowania u kobiet w ciąży,

• w przypadku szczepionki donosowej, nie poleca się stosowania jej osobom z ciężkimi zaburzeniami odporności (np. z objawowym zakażeniem HIV, białaczką) oraz przyjmującym salicylany (np. Aspirin).

Jakie są najczęstsze działania niepożądane szczepionki przeciw grypie?

Ponieważ szczepionki inaktywowane (dostępne w postaci zastrzyków) zawierają zabite fragmenty wirusa, patogen nie może się sam namnażać i nie jest w stanie wywołać grypy. Po podaniu szczepionki najczęściej pojawiają się krótkotrwałe (2-3 dniowe) skutki uboczne, jak ból, zaczerwienienie lub obrzęk w miejscu podania, ból głowy, gorączka czy złe samopoczucie.

Inna sytuacja dotyczy natomiast szczepionki żywej (zawiesina do nosa). Tutaj istnieje ryzyko przenoszenia wirusa na inne osoby, zwłaszcza na pacjentów z obniżoną odpornością. Dlatego osobom zaszczepionym zaleca się ograniczenie kontaktów z takimi pacjentami przez okres 1-2 tygodni po szczepieniu. Najczęściej występujące działania niepożądane szczepionki donosowej to, m.in. katar, ból głowy, złe samopoczucie, wysypka czy zmniejszone łaknienie.