Migrena jest przewlekłą chorobą neurologiczną, cechującą się napadami bólu głowy, którym towarzyszyć mogą inne objawy. Schorzenie to częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn, najczęściej między 30. a 39. rokiem życia. W terapii migreny stosuje się leki, które przerywają napad bólu głowy, a także, jeżeli jest to wskazane, leczenie profilaktyczne.
Spis treści
Leki przerywające napad migreny
Leki stosowane w profilaktyce migreny epizodycznej
Jakie są przyczyny migreny?
Migrena to kliniczny przejaw skłonności do nadmiernego reagowania układu nerwowo-naczyniowego głowy na konkretne bodźce. Istnieje wiele teorii na temat powstawania i rozprzestrzeniania się bólów migrenowych. Ogólnie przyjmuje się, że migrena jest wynikiem zmian zachodzących w układzie nerwowym - poprzez pobudzanie konkretnych receptorów i wydzielanie odpowiednich przekaźników - oraz w układzie naczyniowym, poprzez rozkurcz naczyń mózgowych. Napad migreny może być spowodowany przez różne czynniki, takie jak np. stres, zbyt krótki lub zbyt długi sen, a także zmiany w cyklu miesięcznym.
Migrena - objawy i przebieg
Napad migreny może składać się z kilku następujących po sobie faz, które nie muszą być identyczne u różnych osób oraz w przebiegu różnych rodzajów migreny:
Faza zwiastunów, która występuje u 20-60% osób cierpiących na migrenę, na około 1-24 h przed napadem bólu głowy. Zwiastunami napadu mogą być takie objawy, jak zmiany nastroju, uczucie zmęczenia, nadmierne łaknienie, sztywność karku, czy trudności w koncentracji.
Faza aury, obejmująca objawy neurologiczne pojawiające się bezpośrednio (zwykle 5-20 min) przed wystąpieniem bólu głowy. Może mieć charakter objawów wzrokowych, takich jak np. mroczki lub błyski; objawów czuciowych, np. mrowienia w obrębie połowy twarzy lub kończyn po jednej stronie ciała; niedowładów; a także objawów, takich jak zawroty głowy, zaburzenia równowagi, szumy w uszach i osłabienie słuchu.
Faza bólu – typowy, migrenowy ból głowy jest opisywany jako początkowo jednostronny, stopniowo narastający, tętniący, umiarkowany lub silny. U osób dorosłych trwa od 4 do 72 godzin, a częstość jego występowania wynosi ok. 1-2 razy w miesiącu.
Faza ponapadowa, podczas której występuje zmęczenie, apatia, znużenie, zaburzenia koncentracji, często również tępy, rozlany ból głowy uważany za „zejściowy” ból migrenowy.
Leczenie migreny
Leczenie migreny obejmuje unikanie czynników, które wywołują napady. Czasami konieczna może okazać się również (przebiegająca pod opieką specjalisty) zmiana leków dotychczas stosowanych w terapii innych schorzeń.
W leczeniu migreny kluczowa jest również odpowiednio dobrana farmakoterapia, która zależy m.in. od typu migreny, częstości i nasilenia objawów oraz rodzaju objawów towarzyszących. W schorzeniu podaje się leki mające na celu przerwanie napadu bólowego oraz (jeżeli jest to wskazane) preparaty działające zapobiegawczo, których zadaniem jest zminimalizowanie częstotliwości napadów, zmniejszenie ich nasilenia i czasu trwania.
Napad migreny można złagodzić również poprzez stosowanie zimnych okładów (np. Apap Ice chłodzący plaster żelowy, Ice Plast Chłodzący plaster żelowy).
Leki przerywające napad migreny
W leczeniu napadów migrenowych o łagodnym i umiarkowanym nasileniu stosowane są powszechnie znane substancje o właściwościach przeciwbólowych, takie jak paracetamol czy niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), w szczególności kwas acetylosalicylowy, diklofenak, ibuprofen, naproksen. Skuteczność powodzenia terapii zwiększa się po szybkim przyjęciu leku w odpowiednio wysokiej dawce.
W przypadku nasilonych napadów migrenowych stosuje się preparaty zawierające ergotaminę (np. Bellergot, Coffecorn Forte), która powoli wycofywana jest z tego wskazania, a także pozostające w złotym standardzie leczenia – leki z grupy tryptanów, które powodują skurcz rozszerzonych w napadzie migreny naczyń krwionośnych oraz hamują uwalnianie mediatorów zapalnych i transmisję bólu. Wśród leków z tej grupy wyróżnia się:
sumatryptan (np. Frimig, Cinie 100),
eletryptan (np. Relpax),
almotryptan (np. dostępne bez recepty Dezamigren i Nomigren),
zolmitryptan (np. Zolmiles)
Korzystnym rozwiązaniem może być również zastosowanie połączeń leków z różnych grup - NLPZ z substancjami zwiększającymi ich wchłanianie (np. kodeiną, kofeiną, metoklopramidem), lub NLPZ z tryptanem. Na rynku dostępne są preparaty łączone dedykowane leczeniu migreny, takie jak np. Excedrin Migrastop, Apap Migrena, Cefalgin Migrastop.
Inną grupą leków, nad którą trwają obecnie badania są gepanty, będące antagonistami receptora CGRP. W porównaniu z innymi lekami stosowanymi w przerywaniu napadu migreny, gepanty wydają się nie powodować nawrotów dolegliwości migrenowych i nie powodują bólu głowy spowodowanego nadmiernym stosowaniem leków, dlatego mogą być również podawane w leczeniu zapobiegawczym. Do tej pory udało się opracować trzy substancje z grupy gepantów – ubrogepant, atogepant oraz dopuszczony do obrotu na terenie Polski rimegepant (np. Vydura).
W leczeniu migreny zastosowanie znajduje również należący do nowej klasy leków lasmiditan (np. Rayvow). Substancja ta może okazać się bezpieczną i skuteczną alternatywą dla osób zmagających się z ostrymi migrenami, które są oporne na tryptany.
Leki stosowane w profilaktyce migreny epizodycznej
Decyzję o leczeniu profilaktycznym należy rozważyć, kiedy napady migrenowe upośledzają codzienne funkcjonowanie i występują często (czyli 4 lub więcej razy w miesiącu). Leczenie profilaktyczne może być również wdrożone jeżeli istnieją przeciwwskazania do stosowania leków przerywających napad migreny lub jeżeli w wyniku ich przyjmowania występują poważne działania niepożądane, a także jeżeli występuje wysokie ryzyko, że migrena epizodyczna przekształci się w migrenę przewlekłą.
Standardowo w leczeniu profilaktycznym zaleca się stosowanie następujących grup leków:
Blokery receptorów β-adrenergicznych (propranolol, metoprolol)
Blokery kanałów wapniowych (flunaryzyna)
Leki przeciwdepresyjne (amitryptylina, wenlaflaksyna) wykorzystywane rzadziej.
Leczenie migreny przewlekłej
W terapii migreny przewlekłej nie zaleca się stosowania leków przerywających napad migrenowy, ze względu na duże ryzyko rozwinięcia się polekowego bólu głowy (wyjątek stanowią gepanty).
Standardowo w terapii migreny przewlekłej zaleca się stosowanie kwasu walproinowego, topiramatu oraz toksyny botulinowej w postaci iniekcji (np. Botox). Innymi lekami, które mogą być zastosowane w tym wskazaniu są amitryptylina, a także przeciwciała monoklonalne – erenumab i fremanezumab, które stosowane są w ramach programu lekowego.
Źródła
„Interna Szczeklika. Poradnik chorób wewnętrznych” pod redakcją dra n. med. Piotra Gajewskiego
„Kompendium farmakologii” pod redakcją naukową Waldemara Jańca
http://www.ptbg.pl/ptbg.php?opc=LC
https://migrainetrust.org/live-with-migraine/healthcare/treatments/gepants/
2025-05-22
redaktor: Dina Dąbrowska
ostatnia zmiana: 22.05.2025 06:46:49
Dokładamy wszelkich starań, aby nasz artykuł jak najlepiej oddawał dostępne informacje, ale nie można go traktować jako konsultacji farmaceutycznej. Przed zażyciem leku należy przeczytać ulotkę, a w przypadku pytań skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Wszystkie podane w artykule nazwy produktów oraz zdjęcia są przykładowe i nie stanowią żadnej formy reklamy. Wszystkie prawa autorskie do artykułu są zastrzeżone przez GdziePoLek sp. z o.o.