Systemy ciągłego monitorowania glukozy (CGM, ang. Continuous Glucose Monitoring) zrewolucjonizowały leczenie cukrzycy, ale coraz częściej znajdują zastosowanie także u osób zdrowych – jako narzędzie wspomagające odchudzanie i optymalizację diety. Czy rzeczywiście pomagają schudnąć szybciej? Jak działają? Sprawdź – ile kosztują oraz czy ich stosowanie jest bezpieczne!
Spis treści
Po co kontrolować poziom glukozy podczas odchudzania?
Czym są systemy ciągłego monitorowania glukozy (CGM)?
Ile kosztuje system ciągłego monitorowania glukozy?
Jak analizować wyniki zapisane za pomocą CGM?
Czy każdy może nosić system CGM? – przeciwwskazania
Po co kontrolować poziom glukozy podczas odchudzania?
Wiosna to ostatni dzwonek, aby zadbać o swoją formę na lato. Szeroki dostęp do diet, bogatego wachlarza form aktywności fizycznej oraz leków na nadwagę i otyłość sprzyja podjęciu decyzji o zadbaniu o siebie i skutecznej utracie wagi. Wśród osób aktywnych, obok ciągłego pomiaru tętna i saturacji za pomocą specjalnej opaski lub smartwatcha, coraz większą popularność zyskują systemy do ciągłego monitorowania glukozy (CGM, ang. Continuous Glucose Monitoring).
Cel stosowania opaski czy zegarka jest jasny – możemy monitorować intensywność treningów, mierzyć liczbę wykonanych kroków, szacować ilość spalonych kalorii, a tym samym lepiej dobierać plan treningów i motywować się do dalszej pracy.
Po co natomiast mierzyć poziom cukru u zdrowej osoby?
Odpowiedź jest prosta: pomiar ten pomoże ułożyć nam najbardziej zindywidualizowaną i właściwą dla nas dietę, która – oprócz regularnej aktywności fizycznej – stanowi kluczowy element procesu odchudzania.
Dzięki kontrolowaniu poziomu glukozy możemy sprawdzić, które produkty spożywcze powodują u nas niepożądane, gwałtowne wzrosty cukru (tzw. produkty o wysokim indeksie glikemicznym), i ułatwić wybieranie tych, które dają powolny i stabilny wzrost cukru, co zapewnia energię oraz niweluje napady głodu czy chęć na słodycze i przekąski.
Dodatkowo, całodobowy monitoring glikemii pozwala zaobserwować, jak takie czynniki jak codzienna aktywność fizyczna, stres czy sen wpływają na nasz metabolizm. Pogłębiona analiza tych danych umożliwia dobór diety i form aktywności o najwyższej skuteczności.
Co więcej, analiza wykresów uzyskanych na podstawie regularnych pomiarów poziomu glukozy pozwala określić, kiedy i ile należy zjeść — na przykład przed lub po treningu. To także przydatne narzędzie do oceny skuteczności tzw. postów przerywanych, czyli sposobu żywienia polegającego na niespożywaniu posiłków nawet przez 16 godzin w ciągu doby.
Czym są systemy ciągłego monitorowania glukozy (CGM)?
CGM (Continuous Glucose Monitoring) to system ciągłego monitorowania glikemii, który ma postać niewielkiego, plastikowego krążka zwykle umieszczanego na ramieniu.
Jest to wyrób medyczny służący do pomiaru poziomu cukru w płynie śródtkankowym, czyli znajdującym się między komórkami — a nie bezpośrednio we krwi.
W przeciwieństwie do tradycyjnych glukometrów, które wymagają nakłuwania opuszka palca i badania kropli krwi, system CGM nie wymaga codziennych, inwazyjnych pomiarów. Wystarczy założyć sensor na przedramię — jego aplikacja przypomina „przyłożenie pieczątki” — a urządzenie automatycznie, co 1–5 minut (w zależności od producenta), przesyła dane o poziomie glukozy do aplikacji na smartfonie.
Urządzenie CGM składa się z 3 głównych części: sensora(czujnika) w postaci cienkiej elektrody, którą umieszcza się pod skóra, transmitera (nadajnika) w formie plastikowej płytki widocznej na ramieniu, która może być na stałe połączony z sensorem lub mieć postać osobnego elementu mocowanego do sensora i odbiornika – czyli aplikacji na smartfonie.
W skład zestawu wchodzi również m.in. aplikator do zakładania sensora, plaster mocujący sensor na skórze oraz ładowarka, w przypadku urządzeń, które nie mają wbudowanego transmitera.
Jak działają CGM?
Produkt umieszcza się samodzielnie na tylnej części ramienia (np. FreeStyle Libre 2) lub na brzuchu (np. iCan i3 CGM Sinocare). Należy unikać obszarów z bliznami, znamionami czy innymi zmianami skórnymi (np. z wysypką).
Ważne, aby przed zaaplikowaniem sensora skóra była umyta (najlepiej wodą z mydłem), sucha i odtłuszczona (wacikiem nasączonym alkoholem).
Dostępne są dwa rodzaje CGM:
FGM (Flash Glucose Monitoring), np. FreeStyle Libre 2, które do odczytania danych wymagają zbliżenia telefonu z otwartą aplikacją do sensora na ramieniu w celu pobrania danych minimum co 8 godzin,
rtCGM (real-time Continuous Glucose Monitoring), np. iCan i3, Sensor Sibionics GS1 dane są przesyłane do aplikacji automatycznie i ciągle, nie ma potrzeby ich ręcznego skanowania z sensora.
W zależności od urządzenia, sensor może pozostawać na skórze przez 7 lub 14 dni (np. FreeStyle Libre 2 i Sensor Sibionics GS1 - 14 dni, iCan i3 - 15 dni). Po upływie tego czasu produkt należy wymienić. W przypadku większości urządzeń nie musimy o tym pamiętać, ponieważ przypomina nam o tym aplikacja na smartfonie.
Sensor jest wodoodporny oraz odporny na działanie promieni słonecznych czy lekkie uderzenia.
Co ciekawe, np. w FreeStyle Libre 2 i iCan i3, poprzez aplikację, możemy udostępniać wyniki naszych pomiarów lekarzowi lub dietetykowi, również w czasie rzeczywistym.
Ile kosztuje system ciągłego monitorowania glukozy?
Sensor Freestyle Libre 2 |
Sensor iCan i3 CGM Sinocare |
Dla osób z cukrzycą typu 1 i 3 lub cukrzycą typu 2, stosujących minimum 3 wstrzyknięcia insuliny na dobę, urządzenie FreeStyle Libre 2 jest refundowane i kosztuje ok. 77 zł/14 dni. Refundacją objęte są również osoby niedowidzące oraz dzieci między 4. a 18. rokiem życia z cukrzycą typu 1 lub 3. Dla nich cena tego sensora to ok. 50 zł za sztukę, czyli na 14 dni. Refundowane urządzenie kupić można na stronie producenta, nie jest dostępne w aptece.
Pozostałe osoby mogą kupić sensory pełnopłatnie w aptece. Najniższa cena za 1 sensor z wbudowanym transmiterem, który wystarcza na 15 dni to ok. 210 zł* np. Sensor iCan i3 CGM Sinocare
*Najniższa cena w aptekach internetowych na dzień publikacji artykułu.
Za pozostałe zapłacić trzeba średnio 245 zł – 320 zł, np. Sensor LinX GX-01S, Sensor Freestyle Libre 2 i wystarczają na ok. 14-15 dni.
Można również kupić sensory bez wbudowanego transmitera — wtedy ich cena jest niższa, ok. 165 zł za sensor, który wystarcza na 14 dni. Należy jednak dokupić transmiter, który będzie wysyłał dane do smartfona; jego cena to ok. 110 zł. Transmiter należy ładować, a okres jego przydatności to 2 lata, np. Sensor CGM Anytime CT3 i Transmiter CGM Anytime CT3.
Zanim kupisz sensor, warto sprawdzić, czy Twój telefon jest wyposażony w technologię do szybkiego i bezpiecznego przesyłania danych — NFC. Jest to funkcja niezbędna do sparowania transmitera (sensora z wbudowanym transmiterem) z telefonem. Na szczęście większość smartfonów jest wyposażona w tę technologię.
Systemy ciągłego monitorowania glukozy (CGM)
Jak analizować wyniki zapisane za pomocą CGM?
Systemy CGM umożliwiają stały pomiar poziomu glukozy co kilka minut, pokazując nie tylko aktualny wynik, ale też trend zmian (wzrost, spadek, stabilizacja) oraz wykresy z ostatnich godzin i dni. Pozwalają analizować, jak dieta, aktywność fizyczna, stres czy sen wpływają na poziom cukru. Kluczowe wskaźniki to m.in. TIR (czas w zakresie normy) i zmienność glukozy, które pomagają ocenić kontrolę metaboliczną.
Ponadto użytkownik otrzymuje alerty o zbyt niskim lub wysokim poziomie cukru — co jest szczególnie przydatne w przypadku osób z cukrzycą.
Dodatkowo można zapisywać notatki i generować raporty dla lekarza, co ułatwia dopasowanie diety i stylu życia.
Na jakie dane z sensora powinna zwrócić uwagę osoba zdrowa?
Jeśli np. po posiłku wystąpi gwałtowny wzrost poziomu glukozy, może być to dla Ciebie sygnał, aby ograniczyć spożycie tego typu żywności. Są to najczęściej produkty tłuste, wysoko przetworzone, fast-foody itp.
Wybierając produkty, które powodują stabilniejszy wzrost poziomu cukru, czyli żywność o niskim indeksie glikemicznym, łatwiej unikać napadów głodu i chęci na przekąski, co realnie wspomaga proces utraty wagi i budowanie zdrowych nawyków.
W przypadku, gdy wykres będzie pokazywał spadki glukozy po posiłku (tzw. „crash”) – również warto unikać takich pokarmów, gdyż prowadzą one do wystąpienia niepożądanego uczucia głody, co zwiększa ryzyko podjadania.
Ponadto na podstawie otrzymanych wykresów, z pomocą dietetyka, możesz ustalić, kiedy najlepiej jeść w ciągu dnia (np. przed lub po treningu) oraz jak komponować posiłki, by uniknąć glukozowych „huśtawek”.
Co najważniejsze, widząc bezpośredni wpływ jedzenia lub aktywności na poziom cukru, łatwiej utrzymać motywację i dokonywać lepszych wyborów.
Jeśli dopiero zaczynasz korzystać z sensora, warto skonsultować wyniki pomiarów z odpowiednim specjalistą — dietetykiem, diabetologiem czy trenerem personalnym. Samodzielne układanie diety na podstawie poziomu glukozy, bez znajomości podstawowych mechanizmów metabolicznych, może przynieść więcej szkody niż pożytku. Dlatego korzystaj z urządzenia rozważnie i nie wprowadzaj radykalnych zmian w diecie bez konsultacji z profesjonalistą.
Czy każdy może nosić system CGM? – przeciwwskazania
Jest to przede wszystkim urządzenie dedykowane osobom z cukrzycą typu 1 i 3, jednak nie ma przeciwwskazań, aby sensor stosowały także osoby zdrowe.
Systemy CGM mogą być szczególnie przydatne dla osób z insulinoopornością, zaburzeniami tolerancji glukozy oraz dla entuzjastów zdrowego stylu życia, którzy interesują się wpływem pożywienia na funkcjonowanie organizmu. Sensory stanowią również skuteczne narzędzie monitorowania zdrowia i wydolności metabolicznej u sportowców.
Źródła:
Instrukcja użytkownika FreeStyle Libre 2, Abbott Diabetes Care.
Instrukcja użytkownika Sinocare iCan i3 CGM, Sinocare Inc. (2023).
Narodowy Instytut Cukrzycy i Chorób Układu Pokarmowego i Nerek (NIDDK). Informacje o systemach ciągłego monitorowania glukozy (CGM).