Wczoraj Główny Inspektor Sanitarny potwierdził pierwszy od sześciu lat przypadek cholery w Polsce. Cholera to ciężka choroba zakaźna wywoływana przez bakterie, która objawia się silną biegunką i groźnym odwodnieniem. W aptekach dostępne są szczepionki, które mogą skutecznie chronić przed zakażeniem. Sprawdź, jak dochodzi do zakażenia, czego unikać oraz kto powinien się zaszczepić?
Przeprowadzone w weekend testy potwierdziły obecność Vibrio cholerae u starszej kobiety, która trafiła do szpitala w Stargardzie z objawami ciężkiej biegunki i odwodnienia. Na ten moment nie ustalono jeszcze, skąd kobieta zakaziła się bakterią cholery. Trwa dochodzenie epidemiologiczne prowadzone przez służby sanitarne. Wiadomo, że zakażona kobieta nie podróżowała za granicę oraz nie miała kontaktu z osobą chorą. Potencjalne źródła zakażenia, które rozważają służby to zakażona woda lub żywność.
Spis treści
Cholera – co to za choroba i czy jest śmiertelna?
Jak rozpoznać zakażenie cholerą?
Dla kogo cholera jest szczególnie niebezpieczna?
Co zrobić w razie podejrzenia u siebie cholery?
Szczepienie przeciw cholerze – dla kogo jest zalecane?
Cholera – co to za choroba i czy jest śmiertelna?
Cholera to ostra choroba zakaźna przewodu pokarmowego, wywoływana przez bakterię Vibrio cholerae. Zakażenie następuje najczęściej przez spożycie skażonej wody lub żywności. Choroba szerzy się zwłaszcza tam, gdzie są problemy z higieną i dostępem do czystej wody. Nie przenosi się natomiast drogą kropelkową, ale kał osoby zakażonej może zarażać (bakteria może znaleźć się m.in. na toalecie, ręczniku, pościeli), dlatego konieczna jest izolacja chorego.
Warto wiedzieć, że samo wykrycie bakterii cholery (Vibrio cholerae) w organizmie nie zawsze oznacza ciężki przebieg choroby. To, jak poważne będą objawy, zależy głównie od tego, czy bakteria produkuje toksynę choleryczną — substancję odpowiedzialną za silne biegunki i ryzyko odwodnienia.
Niektóre szczepy bakterii mogą nie wytwarzać tej toksyny, co oznacza, że zakażenie może przebiegać łagodniej lub nawet bezobjawowo. Dlatego ważne jest, by w razie podejrzenia choroby zgłosić się do lekarza i stosować się do zaleceń, ale nie panikować — nie każdy przypadek cholery prowadzi do poważnych komplikacji.
Objawów nie należy natomiast bagatelizować, gdyż nieleczona cholera może prowadzić do śmierci, zwłaszcza u osób osłabionych. Jednak przy odpowiednim leczeniu (nawodnienie, antybiotyki) śmiertelność spada do poniżej 1%.
U kobiety przebywającej w szpitalu w Stargardzie wykryto bakterię Vibrio cholerae. Obecnie nie ma jeszcze potwierdzenia, czy szczep ten produkuje toksynę odpowiedzialną za ciężki przebieg cholery.
Jak rozpoznać zakażenie cholerą?
Objawy mogą wystąpić w ciągu kilku godzin do 5 dni po zakażeniu. Typowe symptomy to:
nagła, wodnista biegunka („biegunka ryżowa” – bez zapachu, bardzo obfita),
silne odwodnienie (suchość w ustach, senność, skurcze mięśni),
obniżone ciśnienie krwi, przyspieszony puls,
w ciężkich przypadkach – wstrząs i utrata przytomności.
Dla kogo cholera jest szczególnie niebezpieczna?
Szczególnie narażone na ciężki przebieg lub zgon są:
osoby starsze,
małe dzieci,
osoby przewlekle chore (np. z cukrzycą, niewydolnością nerek, chorobą serca),
osoby z obniżoną odpornością,
osoby odwodnione lub niedożywione.
Co zrobić w razie podejrzenia u siebie cholery?
Jeśli masz objawy silnej biegunki i odwodnienia, zwłaszcza po podróży do krajów o niskim poziomie higieny, kontakcie z osobą chorą lub spożyciu nieprzegotowanej wody lub surowych owoców morza, nie lekceważ ich i jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem. W szpitalu lekarz może zlecić badanie kału, które jest podstawą do zdiagnozowania cholery.
Do czasu konsultacji ze specjalistą nawadniaj się stosując elektrolity (np. Zdrovit Litorsal, Orsalit) oraz unikaj kontaktu z innymi ludźmi.
Szczepienie przeciw cholerze – dla kogo jest zalecane?
Najskuteczniejszą formą profilaktyki przeciw cholerze są szczepienia ochronne.
W aptekach na receptę kupić można doustne szczepionki przeciw cholerze – Dukoral i Vaxchora
Mają one formę proszku do rozpuszczenia w wodzie i wypicia, i są szczególnie zalecane przed podróżą do krajów o niskim poziomie higieny, takich jak Azja Południowa czy Afryka Subsaharyjska.
Preparat Dukoral przeznaczony jest dla dorosłych i dzieci od 2. roku życia, a Vaxchora dla dorosłych i dzieci od 6. roku życia. Oba mają na celu uzyskanie aktywnej odporności przeciwko chorobie wywoływanej przez bakterię Vibrio cholerae.
Standardowy schemat terapii dla dorosłych i dzieci powyżej 6. roku życia w przypadku szczepionki Dukoral obejmuje przyjecie 2 dawek w odstępie co najmniej 1 tygodnia; dla dzieci od 2. do 6. roku życia – 3 dawki, również w odstępach minimum 1 tygodnia. Ważne, aby cały cykl szczepień został zakończony najpóźniej tydzień przed planowanym wyjazdem.
W przypadku Vaxchora wystarczy 1 dawka szczepionki, co najmniej 10 dni przed planowanym wyjazdem.
Skuteczność ochrony utrzymuje się przez około 2 lata w przypadku Dukoral i co najmniej 3 miesiące – Vaxchora.
Źródła:
Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) www.gov.pl/web/gis
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) Cholera fact sheet
Centers for Disease Control and Prevention (CDC) Cholera - CDC
Ministerstwo Zdrowia RP – aktualne komunikaty
Karta Charakterystyki Produktu Leczniczego Dukoral
Karta Charakterystyki Produktu Leczniczego Vaxchora
https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/cholera/