Szczepionki przeciw COVID-19

Spis treści

Jakie szczepionki przeciw COVID-19 są teraz dostępne?

Czy szczepionki przeciw COVID-19 mogą być stosowane u dzieci?

Czy kobiety w ciąży mogą szczepić się na COVID-19?

Co warto wiedzieć o szczepionkach przeciw COVID-19?

Jakie szczepionki przeciw COVID-19 są teraz dostępne?

Comirnaty JN.1 – płatna

W aptekach dostępna jest szczepionka Comirnaty JN.1 od Pfizer. Jest to pierwszy preparat, który kupić można w aptece na zasadach komercyjnych, czyli na receptę od lekarza lub receptę farmaceutyczną (wystawioną przez farmaceutę w aptece odpłatnie).

Preparat Comirnaty JN.1 nie znajduje się na obowiązującej od października liście leków refundowanych, a cena zaczyna się od ok. 360 zł za szczepionkę w zależności od apteki. Osoby pełnoletnie mogą zaszczepić się w aptece lub POZ, a sama usługa podania szczepionki jest bezpłatna.

Dzieci od 12. roku życia mogą zaszczepić się w POZ, po konsultacji z pediatrą i usługa również jest bezpłatna.

Spikevax JN.1 – bezpłatna

Z końcem października 2024 r. ruszył bezpłatny Narodowy Program Szczepień. W ramach programu dostępna jest szczepionka Spikevax JN.1 firmy Moderna.

27 listopada 2024 r. wystartował także program bezpłatnych szczepień dzieci od 6. miesiąca życia szczepionką Spikevax JN.1 Junior.

Zasady szczepienia w ramach programu są takie jak do tej pory, wystarczy skierowanie, które każdy otrzymał już automatycznie na swoje konto IKP. Zapisać można się bezpośrednio w punkcie szczepień (w przypadku osób pełnoletnich - w aptece) lub poprzez IKP.

Sprawdź, w której aptece zaszczepisz się przeciw COVID-19! Apteki szczepiące przeciwko COVID-19

W tym sezonie szczepiennym do Polski ma dotrzeć łącznie ok. 1 mln bezpłatnych szczepionek.

Czy szczepionki przeciw COVID-19 mogą być stosowane u dzieci?

Zgodnie z Komunikatem nr 37 Ministra Zdrowia w sprawie realizacji u dzieci młodszych (6. miesięcy do 11 lat) szczepień przeciw COVID-19 w sezonie 2024/2025 od 27 listopada 2024 r. ruszyły zamówienia na szczepionki Spikevax JN.1 Junior dla punktów szczepień. Dzieci mogą przyjmować szczepionkę po konsultacji z pediatrą, w poradni POZ. Zaleca się następujący sposób dawkowania:

• u dzieci dotychczas nieszczepionych w wieku od 6 miesięcy do 4 lat podawane są dwie dawki szczepionki po 0,25 ml, w odstępie co najmniej 28 dni. Dzieci szczepione w ubiegłych latach przeciw COVID-19 powinny otrzymać jedną dawkę szczepionki 0,25 ml;

• u dzieci w wieku od 5 lat do 11 lat, po uprzednim szczepieniu (szczepienie przypominające) lub bez uprzedniego szczepienia (schemat podstawowy 1z1) podawana jest jedna dawka szczepionki 0,25 ml.

Zgodnie z rekomendacją Ministra Zdrowia: "Szczepienie powinno być wykonywane u dzieci o największym ryzyku przebiegu ciężkiego COVID-19, do których należą dzieci z chorobami współistniejącymi  zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, tj. otyłością (BMI≥25), cukrzycą, przewlekłą chorobą płuc, przewlekłą chorobą nerek, chorobą układu sercowo-naczyniowego, zaburzeniami neurorozwojowymi, aktywną chorobą nowotworową, chorobą immunosupresyjną lub leczeniem immunosupresyjnym."

Czy kobiety w ciąży mogą szczepić się na COVID-19?

18 stycznia 2022 r. Europejska Agencja Leków (EMA) podała, że szczepionki przeciw COVID-19 oparte na technologii mRNA nie powodują powikłań ciążowych u przyszłych matek i ich dzieci. Jest to ocena danych z badań obejmujących ok. 65 tys. ciąż na różnych etapach.

Po podaniu szczepionek mRNa nie stwierdzono u ciężarnych kobiet żadnych oznak zwiększonego ryzyka powikłań, poronień, przedwczesnych skutków ubocznych u nienarodzonych dzieci.

Przed przyjęciem szczepionki należy zawsze skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę.

Co warto wiedzieć o szczepionkach przeciw COVID-19?

W walce z koronawirusem SARS-CoV-2 do dyspozycji mamy szczepionki genetyczne, wektorowe (już niedostępne w Polsce szczepionki od AstraZeneca), białkowe oraz wirusowe inaktywowane (jeszcze niedostępne w Polsce).

Comirnaty i Spikevax – genetyczna

• to tzw. szczepionka mRNA,

• zawiera krótki fragment tzw. informacyjnego RNA (mRNA), który koduje jedno wybrane białko wirusowe, technologia ta, choć znana od ponad 30 lat, została wykorzystana po raz pierwszy do stworzenia szczepionek przeciw COVID-19, 

• cząsteczka mRNA znajdująca się w szczepionce zawiera informacje na temat białka "spike", które znajduje się na powierzchni SARS-CoV-2, którego wirus potrzebuje, aby dostać się do komórek organizmu; w momencie otrzymania szczepionki, niektóre komórki organizmu odczytują instrukcję mRNA i tymczasowo wytwarzają białko "spike". Układ odpornościowy zaszczepionej osoby rozpoznaje wtedy to białko jako obce i produkuje przeciwciała oraz aktywuje limfocyty T, które mają za zadanie zwalczyć wirusa; przy kontakcie z wirusem SARS-CoV-2 ze środowiska, układ odpornościowy rozpozna go i będzie gotowy do obrony organizmu,

• szczepionka nie posiada fragmentów wirusa, dlatego nie ma możliwości zakażenia się COVID-19 poprzez szczepienie, mRNA zostaje eliminowane z organizmu na krótko po podaniu szczepionki,

• aktualnie dostępne szczepionki genetyczne wykazują skuteczność wobec podwiariantu Omikrona JN.1 i mogą być stosowana u dorosłych i dzieci od 6. miesiąca życia.

Nuvaxovid – białkowa z adiuwantem

• aktualnie nie jest dostępna w Polsce,

• szczepionka oparta na technologii rekombinowanego białka, 

• to innowacyjna szczepionka, która bazuje na znanej i wykorzystywanej od lat w produkcji szczepionek technologii białkowej,

• innowacyjność tej szczepionki, w stosunku do innych preparatów białkowych dotyczy wytwarzania białka S koronawirusa metodą rekombinacji w komórkach owadzich, a nie w komórkach drożdży, jak np. w przypadku szczepionek przeciw WZW B, 

• w przypadku tej szczepionki komórki owadzie stają się producentami rekombinowanego białka koronawirusa, 

• po podaniu szczepionki układ odpornościowy osoby zaszczepionej identyfikuje cząsteczki rekombinowanego białka jako obce i wytwarza naturalną odpowiedź w postaci przeciwciał i limfocytów T; gdy dojdzie do kontaktu osoby zaszczepionej z koronawirusem SARS-CoV-2 układ odpornościowy rozpoznaje białko wirusa i atakuje je,

• dodatkowo szczepionka zawiera nanocząsteczki stabilizujące PS80 oraz adiuwant, substancję wzmacniającą odpowiedź immunologiczną na szczepionkę, wszystko to ma na celu zwiększenie skuteczności szczepionki poprzez większą mobilizację organizmu do produkcji przeciwciał,

• zawiera białko S (ang. spike) koronawirusa SARS-CoV-2 wytwarzane metodą rekombinacji DNA przy użyciu systemu ekspresyjnego bakulowirusa w linii komórek owadzich Sf9 pochodzącej z komórek gatunku Spodoptera frugiperda i adiuwant w postaci wyciągu z Quillaja saponaria Molina (Mydłodrzew właściwy).