Witamina B1 (thiamine)

Witamina B1, zwana inaczej tiaminą, to witamina biorąca udział w wielu przemianach metabolicznych w organizmie człowieka, w szczególności w przemianach węglowodanów. Odpowiednia ilość witaminy B1 jest potrzebna do zachowania prawidłowych czynności układu nerwowego.

Preparaty z witaminą B1 można kupić w aptece na receptę (np. Neurovit, Vitaminum B1 Richter) oraz w mniejszych dawkach bez recepty (np. Biovital Zdrowie Plus), kapsułek (np. Retixoft), tabletek (np. Auditon), czy zawiesiny (np. Dicoflor Odporność).

Spis treści

Jak działa witamina B1?

Gdzie występuje witamina B1?

Kto powinien stosować witaminę B1?

Jak dawkować witaminę B1?

Do czego prowadzi niedobór witaminy B1?

Jakie są przeciwwskazania do stosowania witaminy B1?

Czy witaminę B1 można stosować podczas ciąży?

Czy witaminę B1 można stosować podczas karmienia piersią (podczas laktacji)?

Jakie są objawy przedawkowania B1?

Źródła

Jak działa witamina B1?

Witamina B1 występuje w organizmie w postaci pirofosforanu tiaminy, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania wielu enzymów:

• bierze udział w reakcjach prowadzących do syntezy ATP, czyli głównego źródła energii organizmu,

• jest zaangażowana w syntezę związków niezbędnych do budowy nukleotydów, które są elementami budującymi DNA,

• bierze udział w metabolizmie związków organicznych oraz utlenianiu węglowodanów w układzie nerwowym, mięśniach szkieletowych oraz w sercu.

Gdzie występuje witamina B1?

Witamina B1 jest składnikiem, który nie może być wytworzony samodzielnie przez organizm człowieka. W związku z tym tiaminę należy dostarczać z pożywieniem. Produkty szczególnie bogate w witaminę B1 to ziarna zbóż oraz produkty zbożowe, orzechy, kasze, mięso wieprzowe, podroby, drożdże, groch, czy też fasola. Dodatkowo, witamina B1 może być również syntetyzowana przez bakterie bytujące w jelitach.

Kto powinien stosować witaminę B1?

Witamina B1 wpływa na prawidłowe funkcje układu nerwowego, układu krążenia, a ponadto wspiera funkcje odpornościowe organizmu. Tiamina powinna być stosowana przez pacjentów, którzy są narażeni na niedobory witaminy wynikające z braków w diecie. Zapotrzebowanie na witaminę B1 wzrasta u osób palących papierosy i nadużywających alkohol, ale również stosujących duże ilości produktów, które zawierają enzym rozkładający witaminę B1- tiaminazę. Do takich produktów zaliczamy herbatę, kawę oraz surowe owoce morza. O suplementację witaminy B1 powinni zadbać również pacjenci po zabiegach chirurgicznych i osoby narażone na przewlekły stres.

Jak dawkować witaminę B1?

Dzienne zapotrzebowanie witaminy B1 zależy od wieku oraz zapotrzebowania energetycznego. Przyjmuje się, że u dzieci wynosi ono około 0,5-0,9 mg na dobę, natomiast u dorosłych 1,1-1,3 mg na dobę.

Dawkowanie preparatów z witaminą B1 jest zależne od wieku, diety oraz innych czynników bezpośrednio dotyczących konkretnego pacjenta. W związku z tym suplementacja tiaminy powinna być wcześniej skonsultowana z lekarzem.

Do czego prowadzi niedobór witaminy B1?

Witamina B1 jest magazynowana w organizmie, a jej zapasy szacuje się na około 30 mg. Po całkowitym wycofaniu jej z diety do ich wyczerpania dochodzi po około 3 miesiącach. Wczesnym objawem niedoboru witaminy B1 może być bezsenność, depresja, bóle mięśniowe, anoreksja i hipotensja (niedociśnienie). Niedobór witaminy B1 może prowadzić do zaburzeń układu nerwowego. Najbardziej znanym skutkiem głębokiego niedoboru tiaminy jest choroba beri-beri. Obrzękowa postać choroby beri-beri powoduje niewydolność serca, natomiast postać nerwowa objawia się polineuropatią i encefalopatią Wernickego.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania witaminy B1?

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania produktów z witaminą B1 jest nadwrażliwość na ich skład.

Czy witaminę B1 można stosować podczas ciąży?

W okresie ciąży wzrasta zapotrzebowanie na niektóre składniki pokarmowe, w tym również na witaminy. Są one niezbędne do prawidłowego wzrostu i rozwoju płodu. Suplementacja preparatami zawierającymi witaminę B1 w tym okresie nie zawsze jest konieczna, ze względu na to, że tiamina dostarczana jest z pożywieniem. Konieczność stosowania tej witaminy oraz rodzaj preparatu należy skonsultować z lekarzem.

Czy witaminę B1 można stosować podczas karmienia piersią (podczas laktacji)?

W okresie karmienia piersią wzrasta zapotrzebowanie na niektóre składniki pokarmowe, w tym również na witaminy. Dostarczane z mlekiem matki są niezbędne do prawidłowego wzrostu i rozwoju dziecka. Suplementacja preparatami zawierającymi witaminę B1 w tym okresie nie zawsze jest konieczna, ze względu na to, że tiamina dostarczana jest z pożywieniem. Konieczność stosowania tej witaminy oraz rodzaj preparatu należy skonsultować z lekarzem.

Jakie są objawy przedawkowania B1?

Tiamina należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Oznacza to, że jej nadmiar nie kumuluje się w organizmie i jest usuwany wraz z moczem. W związku z tym rzadko obserwuje się skutki jej przedawkowania. Jednakże długotrwałe stosowanie dużych dawek witaminy B1 może objawiać się zawrotami głowy, zaburzeniami rytmu serca oraz drżeniem mięśni.

Źródła:

• „Tiamina i jej pochodne w regulacji metabolizmu komórek.” Tylicki Adam, Siemieniuk Magdalena

• „Kompendium Farmakologii” pod redakcją naukową Waldemara Jańca

• https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62911,witamina-b1-tiamina

• „Zaburzenia gospodarki witamin rozpuszczalnych w wodzie u pacjentów hemodializowanych” Magdalena Jankowska, Hanna Storoniak, Przemysław Rutkowski