Rifaksymina (rifaximin)

Rifaksymina to antybiotyk bakteriobójczy stosowany w leczeniu chorób układu pokarmowego. Rifaksymina jest dostępna w lekach na receptę w postaci tabletek, np. Xifaxan. 

Spis treści

Jak działa rifaksymina?

Kiedy stosuje się rifaksyminę?

Jak należy stosować rifaksyminę?

Jakie są działania niepożądane rifaksyminy?

Jakie są przeciwwskazania do stosowania rifaksyminy?

Czy można stosować rifaksyminę w ciąży?

Czy można stosować rifaksyminę w okresie karmienia piersią?

Na co należy zwrócić uwagę podczas stosowania rifaksyminy?

Interakcje rifaksyminy z innymi lekami

Osłona podczas stosowania rifaksyminy

Rifaksymina, a antybiotykooporność

Źródła

Jak działa rifaksymina?

Rifaksymina hamuje syntezę RNA i białek bakterii poprzez wiązanie się z podjednostką DNA blokując jego transkrypcję do RNA. Wskutek tego bakteria zostaje pozbawiona materiału genetycznego oraz produktów potrzebnych do przeżycia.

Rifaksymina działa bójczo również na bakterie wytwarzające amoniak, którego produkcja jest jedną z przyczyn encefalopatii wątrobowej. 

Kiedy stosuje się rifaksyminę?

Rifaksymina jest wskazana w leczeniu chorób układu pokarmowego wywołanych bakteriami, takich jak:

• zakażenia jelitowe,

• biegunka podróżnych,

• encefalopatia wątrobowa (również w zapobieganiu nawracającej encefalopatii),

• objawowa, niepowikłana choroba uchyłkowa jelita grubego u dorosłych stosujących dietę bogatoresztkową,

• postać biegunkowa zespołu jelita drażliwego.

Rifaksymina może być stosowana u osób dorosłych i dzieci powyżej 12. roku życia.

Jak należy stosować rifaksyminę?

W zależności od wskazania schemat dawkowania rifaksyminy może się różnić. Zazwyczaj rifaksyminę stosuje się w dawkach:

• bakteryjne zakażenia jelitowe: 200-400 mg co 8-12 godzin,

• biegunka podróżnych: 200 mg co 8 godzin przez 3 dni,

• encefalopatia wątrobowa: 400 mg co 8 godzin przez maksymalnie 7 dni,

• objawowa, niepowikłana choroba uchyłkowa jelita grubego: 400 mg co 12 godzin przez maksymalnie 7 dni.

Pojedynczy czas leczenia rifaksyminą nie powinien trwać dłużej niż 7 dni. Jeśli zajdzie potrzeba, terapia tym lekiem może zostać wznowiona, wtedy przerwa między okresami terapii powinna wynosić 30 dni. 

Jakie są działania niepożądane rifaksyminy?

Jak każdy lek rifaksymina może powodować działania niepożądane. Najczęściej zgłaszane obejmują:

• wzmożone napięcie powłok brzusznych,

• ból brzucha,

• zaparcia,

• nagła potrzeba wypróżnienia się,

• biegunka,

• wzdęcie z oddawaniem wiatrów,

• nudności i wymioty.

Warto pamiętać, że w niektórych przypadkach występujące objawy mogą być związane z leczoną chorobą, a nie działaniem leku. W przypadku utrzymujących się problemów podczas leczenia, zaleca się konsultację z lekarzem.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania rifaksyminy?

Przeciwwskazaniami do stosowania rifaksyminy są:

• nadwrażliwość na rifaksyminę lub inne leki będące pochodnymi ryfamycyny (ryfampicyna, ryfabutyna),

• niedrożność jelit,

• ciężkie wrzodziejące uszkodzenia jelit.

Lek nie powinien być również stosowany w przypadku biegunki podróżnych, jeśli przebiega ona z gorączką i (lub) krwią w kale. 

Czy można stosować rifaksyminę w ciąży?

Ze względu na brak wystarczających danych klinicznych, nie zaleca się stosowania rifaksyminy u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach wykazały przejściowy wpływ na powstawanie zaburzeń układu kostnego u płodów, jednak działanie tego leku u ludzi nie jest znane. 

Czy można stosować rifaksyminę w okresie karmienia piersią?

Przez brak wystarczających danych, nie wiadomo czy ryfaksymina lub jej metabolity przenikają do mleka kobiecego. W przypadku stosowania rifaksyminy u kobiet karmiących piersią zaleca się konsultację z lekarzem i ewentualne podjęcie decyzji o zaprzestaniu karmienia lub podawania rifaksyminy. W takim przypadku lekarz powinien ocenić stosunek korzyści wynikających z karmienia piersią dla dziecka oraz korzyści z terapii dla matki.

Na co należy zwrócić uwagę podczas stosowania rifaksyminy?

• Jeżeli po włączeniu leczenia rifaksyminą biegunka zakaźna nie ustąpi po około 48 godzinach, należy natychmiast odstawić lek i skontaktować się z lekarzem.

• W niektórych sytuacjach podczas leczenia, szczególnie w przypadku występowania współistniejących chorób wątroby, mogą pojawić się ciężkie reakcje skórne lub nawet zespół Stevensa-Johnsona. Jeśli osoba choruje na jakiekolwiek zaburzenia pracy wątroby, powinna o tym powiadomić lekarza przed rozpoczęciem leczenia rifaksyminą.

• W rzadkich przypadkach rifaksymina może spowodować zabarwienie koloru moczu na czerwono.

Interakcje rifaksyminy z innymi lekami

Zaleca się ostrożność podczas jednoczesnego stosowania rifaksyminy z:

• inhibitorami glikoproteiny P, np. cyklosporyną,

• warfaryną,

• doustnymi lekami antykoncepcyjnymi,

• lekami przeciwpadaczkowymi,np. lamotryginą, gabapentyną.

Stosowanie tych leków łącznie z rifaksyminą może powodować pojawienie się lub nasilenie działań niepożądanych (np. skoki ciśnienia) oraz osłabienie działania leku.

Osłona podczas stosowania rifaksyminy

Nie ma konieczności dodatkowego stosowania probiotyku w celu uzupełnienia flory bakteryjnej układu pokarmowego podczas leczenia rifaksyminą. Lek ten, posiada właściwości eubiotyczne, czyli sam w sobie pobudza mikroflorę jelit - stymuluje regenerację naturalnego mikrobiomu. 

Z kolei ostatnie badania wskazują, że u osób chorujących na biegunkę związaną z IBS, stosowanie probiotyków może zmniejszyć ryzyko powikłań związanych z terapią rifaksyminą. 

Rifaksymina, a antybiotykooporność

Aby antybiotykoterapia była skuteczna, produkty zawierające rifaksyminę należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. Stosowanie leku w nieodpowiedni sposób lub “na własną rękę” może spowodować brak skuteczności terapii oraz powstanie zjawiska oporności bakterii na antybiotyk.

Źródła

1. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=4567

2. https://reference.medscape.com/drug/xifaxan-rifaximin-342685#6

3. https://go.drugbank.com/drugs/DB01220

4. Charakterystyka Produktu Leczniczego Xifaxan

5. Vicari E, Salemi M, Sidoti G, Malaguarnera M, Castiglione R. Symptom Severity Following Rifaximin and the Probiotic VSL#3 in Patients with Chronic Pelvic Pain Syndrome (Due to Inflammatory Prostatitis) Plus Irritable Bowel Syndrome. Nutrients. 2017 Nov 3;9(11):1208. doi: 10.3390/nu9111208. PMID: 29099760; PMCID: PMC5707680.

[dostęp do źródeł internetowych z dnia 10.12.2024]