Paroksetyna (paroxetine)

Paroksetyna to silnie działający lek przeciwdepresyjny stosowany w ciężkich epizodach depresji i innych zaburzeń psychicznych. W Polsce paroksetyna jest dostępna w lekach na receptę w postaci tabletek, np. Paroxinor, Parogen, Rexetin. 

Spis treści

Jak działa paroksetyna?

Jakie są wskazania do stosowania paroksetyny?

Jak należy stosować paroksetynę?

Jakie są działania niepożądane paroksetyny?

Jakie są przeciwwskazania do stosowania paroksetyny?

Czy można stosować paroksetynę w ciąży?

Czy można stosować paroksetynę w okresie karmienia piersią?

Wpływ paroksetyny na zdolność prowadzenia pojazdów

Na co należy uważać podczas przyjmowania paroksetyny?

Czy paroksetyna uzależnia?

Źródła

Jak działa paroksetyna?

Paroksetyna należy do grupy leków znanych jako inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Leki te zatrzymują transport serotoniny z powrotem do komórki nerwowej, przez co zwiększają jej ilość w szczelinie synaptycznej w ośrodkowym układzie nerwowym. Dzięki temu poprawia się tzw. “przekaźnictwo serotoninergiczne”, które może być zaburzone u osób z depresją. Poprawa przekaźnictwa stabilizuje nastrój człowieka i zapobiega skokom emocjonalnym, co również pomaga w napadach lękowych i poprawia jakość snu. 

Jakie są wskazania do stosowania paroksetyny?

Paroksetyna jest zaliczana do silnie działających SSRI, dlatego stosuje się ją w ciężkich stanach zaburzeń psychicznych, które obejmują:

• depresję, 

• zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne,

• zaburzenia lękowe z napadami lęku uogólnionego,

• fobię społeczną,

• zaburzenia związane z zespołem stresu pourazowego (PTSD).

Paroksetynę można stosować jedynie u osób dorosłych. Rozpoczęcie leczenia tym lekiem, powinno być zalecone przez lekarza psychiatrę, po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego i postawieniu odpowiedniej diagnozy. 

Jak należy stosować paroksetynę?

Paroksetynę należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. Lek powinno się przyjmować  o stałej porze dnia. Dawkowanie paroksetyny różni się w zależności od wskazania, jednak zazwyczaj przepisywana dawka leku wynosi 20-50 mg. Leczenie zaczyna się od niższych dawek i stopniowo zwiększa się z czasem.

Terapia paroksetyną powinna trwać co najmniej 6 miesięcy, aby zapewnić ustąpienie objawów choroby. 

Jakie są działania niepożądane paroksetyny?

Jak każdy lek paroksetyna może wywoływać działania niepożądane. Na początku leczenia mogą być one nasilone, jednak po około 4 tygodniach stosowania powinny zaniknąć. Działania niepożądane obejmują:

• nudności,

• senność,

• zawroty głowy,

• suchość w jamie ustnej,

• pobudzenie, 

• wymioty,

• zaburzenia koncentracji,

• zaburzenia snu,

• niewyraźne widzenie,

• nietypowe sny lub koszmary,

• zaparcia,

• niepokój. 

Na początku leczenia paroksetyną mogą również pojawić się wzmożone negatywne lub samobójcze myśli, rozdrażnienie, agresja oraz silne obniżenie nastroju. W takiej sytuacji zaleca się bycie w stałym kontakcie z lekarzem lub bliskimi osobami, które mogą nadzorować rozwój sytuacji do czasu ustąpienia objawów niepożądanych.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania paroksetyny?

Przeciwwskazaniami do przyjmowania paroksetyny są:

• nadwrażliwość na paroksetynę,

• wiek poniżej 18 lat,

• stosowanie jednocześnie leków z grupy inhibitorów monoaminooksydazy (IMAO, np. moklobemid) oraz okres do 2 tygodni po zakończeniu terapii tymi lekami,

• jednoczesne leczenie tiorydazyną.

Jeśli istnieje możliwość występowania któregokolwiek z tych przeciwwskazań należy poinformować o tym lekarza przed rozpoczęciem leczenia paroksetyną.

Czy można stosować paroksetynę w ciąży?

Paroksetyna w ciąży powinna być stosowana pod ścisłą kontrolą lekarską i tylko wtedy gdy lekarz po ocenie stosunku korzyści do ryzyka, uzna przyjmowanie leku za konieczne. Dane kliniczne wskazują możliwość wystąpienia zwiększonego ryzyka nadciśnienia płucnego oraz innych objawów niepożądanych u noworodków, których matki przyjmowały paroksetynę w czasie ciąży. W takiej sytuacji zaleca się obserwować stan noworodków.

Czy można stosować paroksetynę w okresie karmienia piersią?

Niewielkie ilości paroksetyny mogą przedostawać się do mleka matki. Badania nie wykazały znacznych ilości leku u dzieci karmionych piersią oraz nie zaobserwowano u nich żadnych oznak działania leku. Ze względu na niskie ryzyko dla dziecka, można rozważyć przyjmowanie leku u kobiet karmiących, jednak tylko jeśli zostanie to zalecone przez lekarza.

Wpływ paroksetyny na zdolność prowadzenia pojazdów

Badania kliniczne wskazują, że leczenie paroksetyną nie wiąże się z negatywnym wpływem na funkcje poznawcze i psychomotoryczne. Dlatego nie ma przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn po zażyciu leku. W przypadku pojawienia się zawrotów głowy lub niewyraźnego widzenia po przyjęciu paroksetyny zaleca się ostrożność i zaniechanie prowadzenia pojazdu. 

Na co należy uważać podczas przyjmowania paroksetyny?

• Zakończenie leczenia paroksetyną powinno przebiegać stopniowo i odbywać się pod kontrolą lekarza psychiatry. Gwałtowne zaprzestanie przyjmowania leku może skutkować pojawieniem się objawów podobnych do zespołu odstawiennego (np. zawroty głowy, nudności, wymioty, nadmierna senność, kołatanie serca, koszmary). 

• Paroksetyny nie należy łączyć z innymi lekami z grupy SSRI oraz zwiększającymi ilość serotoniny (np. fluoksetyna, sertralina, moklobemid, opipramol, amitryptylina, buspiron) w ośrodkowym układzie nerwowym, ze względu na ryzyko wystąpienia tzw. zespołu serotoninowego, który jest stanem zagrażającym życiu (objawy to: o hipertermia, sztywność mięśni, drgawki miokloniczne, splątanie, drażliwość, skrajne pobudzenie przechodzące w majaczenie i śpiączka).

• Terapia paroksetyną jest najskuteczniejsza, gdy jest połączona z leczeniem psychologicznym oraz edukacją behawioralną.

Czy paroksetyna uzależnia?

Paroksetyna nie jest substancją narkotyczną i nie działa uzależniająco. Substancja ta może prowadzić natomiast do tolerancji i przyzwyczajenia organizmu do podwyższonego poziomu serotoniny w układzie nerwowym, co skutkuje objawami niepożądanymi podczas nagłego odstawienia leku. 

Źródła

1. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=645

2. https://www.nhs.uk/medicines/paroxetine/about-paroxetine/

3. https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a698032.html

4. https://americanaddictioncenters.org/addiction-medications/paxil

5. Charakterystyka produktu leczniczego: Parogen

[dostęp do źródeł z dnia 5.12.2024]