Gentamycyna (gentamicin)

Gentamycyna to lek z grupy antybiotyków aminoglikozydowych stosowany w zakażeniach bakteryjnych skóry oraz w okulistyce. 

Gentamycyna jest dostępna w produktach na receptę w postaci maści i kremów, np. Triderm, Bedicort G oraz w postaci kropli do oczu, np. Dexamytrex, Gentamicin WZF.

Spis treści

Jak działa gentamycyna?

Wskazania do stosowania gentamycyny

Jak stosować gentamycynę?

Jakie są działania niepożądane gentamycyny?

Jakie są przeciwwskazania do stosowania gentamycyny?

Czy można stosować gentamycynę w ciąży i okresie karmienia piersią?

Na co należy uważać stosując gentamycynę?

Źródła

Jak działa gentamycyna?

Gentamycyna zaliczana jest do antybiotyków bakteriobójczych. Jak każdy antybiotyk aminoglikozydowy przenika do wnętrza komórki bakteryjnej i tam powoduje produkcję nieprawidłowych białek, które wbudowują się do ściany komórkowej. W efekcie struktura ściany bakterii jest osłabiona i bardziej przepuszczalna, co powoduje śmierć komórki bakteryjnej.

Wskazania do stosowania gentamycyny

Obecnie gentamycyna stosowana jest głównie zewnętrznie:

• w zakażeniach skóry bakteriami wrażliwymi na ten antybiotyk, takimi jak: paciorkowiec, gronkowiec złocisty, pałeczka ropy błękitnej,

• w okulistyce w bakteryjnych zapaleniach spojówki, rogówki, powiek oraz we wtórnie zakażonych alergicznych zapaleniach brzegów powiek i spojówek.

Gentamycyna wewnętrznie, w postaci np. iniekcji, może być stosowana w lecznictwie zamkniętym (szpitalnym) w posocznicy, zakażeniach układu moczowego i dróg oddechowych, zapaleniu wsierdzia i otrzewnej.

Jak stosować gentamycynę?

Schemat dawkowania gentamycyny może różnić się w zależności od rodzaju i rozległości zakażenia. Produkty zawierające gentamycynę należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza, który dobierze odpowiednie dawkowanie do wskazania. 

Krople do oczu z gentamycyną stosuje się zazwyczaj w dawce 1 kropli do chorego oka co 4-6 godzin. W przypadku stosowania maści na skórę zaleca się smarować cienką warstwę na zmianę chorobową dwa razy dziennie. 

Jakie są działania niepożądane gentamycyny?

Warto pamiętać, że jak każdy lek, gentamycyna może wywoływać działania niepożądane, choć nie u każdego pacjenta tak się dzieje. W zależności od postaci leku, gentamycyna może powodować różne skutki uboczne. Przy stosowaniu gentamycyny w postaci kropli do oczu możliwe działania niepożądane to:

• zaczerwienienie i ból oczu,

• obrzęk oczu,

• świąd,

• krótkotrwałe zaburzenia widzenia zaraz po podaniu,

• owrzodzenie rogówki.

Podczas stosowania maści i kremów na skórę mogą wystąpić:

• podrażnienie skóry,

• świąd,

• rumień, 

• wysypka.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania gentamycyny?

Przeciwwskazaniami do stosowania gentamycyny są:

• zakażenia wirusowe i grzybicze (gentamycyna to antybiotyk dlatego działa tylko na zakażenia bakteryjne),

• nadwrażliwość na gentamycynę,

• ospa, opryszczka,

• trądzik, trądzik różowaty,

• zakażenia bakteriami opornymi na gentamycynę.

W przypadku możliwości występowania któregokolwiek z wyżej wymienionych przeciwwskazań, zaleca się konsultację z lekarzem przed zastosowaniem leku.

Czy można stosować gentamycynę w ciąży i okresie karmienia piersią?

Obecnie brakuje wystarczających danych na temat bezpieczeństwa stosowania gentamycyny u kobiet w ciąży i karmiących piersią, jednak wiadomo, że gentamycyna jest wchłaniania przez skórę. Stosowanie gentamycyny u kobiet w ciąży powinno zostać dokładnie omówione z lekarzem prowadzącym, który oceni stosunek korzyści do ryzyka.

Nie wiadomo czy po miejscowym podaniu produktu leczniczego wchłanianie gentamycyny do organizmu jest na tyle duże, aby przenikała ona do mleka matki. Zaleca się konsultację z lekarzem i podjęcie decyzji o zaprzestaniu karmienia piersią lub stosowania produktu leczniczego, w zależności od znaczenia leku dla matki. W okresie karmienia piersią nie należy stosować produktu leczniczego na skórę piersi.  

Na co należy uważać stosując gentamycynę?

Aby leczenie było skuteczne, należy stosować lek w odpowiedni sposób. Gentamycynę w postaci maści można stosować wyłącznie na skórę (nie należy jej stosować na błony śluzowe i miejsca intymne). Nie powinno się stosować opatrunków okluzyjnych na miejsca posmarowane antybiotykiem.

W przypadku kropli do oczu należy uważać aby nie dotknąć końcówką zakraplacza oka. Może to spowodować zakażenie kropli oraz pogorszenie stanu chorobowego. 

Po zastosowaniu leku z gentamycyną na skórę, zaleca się odczekanie około 15 minut przed nałożeniem kolejnego produktu leczniczego w to miejsce.

Produkty zawierające gentamycynę należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. Stosowanie leku w nieodpowiedni sposób lub “na własną rękę” może spowodować brak skuteczności terapii oraz powstanie zjawiska oporności bakterii na antybiotyk.

Źródła

1. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=350

2. https://europepmc.org/article/nbk/nbk557550#__NBK557550_dtls__

3. https://go.drugbank.com/drugs/DB00798

4. Charakterystyka produktu leczniczego: Triderm

[dostęp do źródeł z dnia 24.11.2024]