Dutasteryd (dutasteride)

Dutasteryd to lek stosowany głównie w leczeniu łagodnego przerostu gruczołu krokowego (BPH) u mężczyzn. Blokuje przemianę testosteronu do 5-α-dihydrotestosteronu (DHT) - hormonu odpowiedzialnego m.in. za powiększenie prostaty i wypadanie włosów. Lek ten bywa także stosowany off-label w terapii łysienia androgenowego, również u kobiet.

Dutasteryd jest składnikiem aktywnym leków dostępnych na receptę w postaci kapsułek, np. Adadut, Dutafin, Findarts.  

Spis treści

Jak działa dutasteryd?

Jakie są wskazania do stosowania dutasterydu?

Jak należy stosować dutasteryd?

Jakie są działania niepożądane dutasterydu?

Przeciwwskazania do stosowania dutasterydu

Czy można stosować dutasteryd z innymi lekami?

Kobiety w ciąży i dzieci, a dutasteryd

Czy dutasteryd wpływa na płodność?

Dutasteryd na łysienie?

Czy dutasteryd może być stosowany u kobiet?

Źródła

Jak działa dutasteryd?

Dutasteryd hamuje działanie enzymu, który przekształca testosteron do silniej działającego 5-α-dihydrotestosteronu (DHT) przez co zwiększa się stężenie testosteronu w organizmie, a zmniejsza ilość DHT.  Zatrzymanie procesu wytwarzania DHT prowadzi do zmniejszenia objętości gruczołu krokowego, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko wystąpienia ostrego zatrzymania moczu oraz konieczności przeprowadzenia zabiegu. Zmniejszenie ilości DHT w organizmie może hamować postępowanie łysienia androgenowego zarówno u kobiet jak i mężczyzn. 

Jakie są wskazania do stosowania dutasterydu?

Wskazaniem do stosowania dutasterydu jest leczenie nienowotworowego, łagodnego przerostu gruczołu krokowego (spowodowanego nadmiernym wytwarzaniem DHT) i łagodzenie jego objawów, takich jak utrudnione oddawanie moczu i częstsze oddawanie moczu. Dutasteryd może być również stosowany "off-label" (poza wskazaniami) w leczeniu łysienia androgenowego u kobiet i mężczyzn.

Jak należy stosować dutasteryd?

Zalecana zazwyczaj dawka dutasterydu to 0,5 mg przyjmowane raz na dobę. Lek jest przeznaczony do długotrwałego stosowania, często przez 6 miesięcy lub dłużej. Możliwe jest odczucie poprawy i złagodzenia objawów już na początku terapii, jednak należy przyjmować dutasteryd tak długo, jak zaleci to lekarz. Przerwanie przyjmowania leku "na własną rękę" lub stosowanie go nieregularnie może mieć wpływ na monitorowanie stężenia PSA (wskaźnik przerostu prostaty) i zakłócenie skuteczności terapii.

Warto pamiętać, że dutasteryd jest przeznaczony wyłącznie dla dorosłych mężczyzn, nie zaleca się stosowania go u kobiet, dzieci i młodzieży. 

Jakie są działania niepożądane dutasterydu?

Działania niepożądane dutasterydu obejmują:

• impotencję,

• osłabienie libido,

• zaburzenia wytrysku nasienia (w tym zmniejszenie ilości nasienia),

• tkliwość lub powiększenie piersi

• pogorszenie nastroju.

Pełna lista możliwych do wystąpienia działań niepożądanych jest dostępna w ulotce dołączonej do produktu leczniczego. 

Jeśli w trakcie leczenia dutasterydem wystąpią objawy reakcji alergicznej, np. wysypka skórna, pokrzywka, obrzęk (powiek, twarzy, warg, rąk lub nóg), należy przerwać stosowanie leku i natychmiast skontaktować się z lekarzem. 

Przeciwwskazania do stosowania dutasterydu

Głównymi przeciwwskazaniami do stosowania dutasterydu są:

• uczulenie na dutasteryd, lub jakąkolwiek substancję z grupy inhibitorów 5-alfa reduktazy (np. finasteryd),

• ciężka choroba wątroby.

W przypadku występowania ewentualnych przeciwwskazań do stosowania dutasterydu zaleca się konsultację z lekarzem lub farmaceutą. Przed rozpoczęciem leczenia należy powiadomić lekarza również o wszelkich przebytych i występujących, ciężkich chorobach.

Czy można stosować dutasteryd z innymi lekami?

Dutasteryd może wchodzić w interakcje z innymi przyjmowanymi lekami, nasilając działania niepożądane oraz wpływając na ich wchłanianie. Zaleca się zachowanie ostrożności w przypadku przyjmowania:

• werapamilu lub diltiazemu - stosowanych w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi,

• rytonawiru lub idynawiru - leków stosowanych w zakażeniu HIV,

• itrakonazolu lub ketokonazolu - przyjmowanych w zakażeniach grzybiczych,

• nefazodonu,

• innych leków stosowanych w rozroście gruczołu krokowego. 

Kobiety w ciąży i dzieci, a dutasteryd

Kobietom w ciąży (lub mogącym być w ciąży) i dzieciom nie wolno dotykać uszkodzonych kapsułek z dutasterydem. Dutasteryd jest wchłaniany przez skórę i może zaburzyć rozwój dziecka płci męskiej - u kobiet w ciąży szczególne ryzyko istnieje w okresie pierwszych 16 tygodni ciąży.

Podczas stosunku płciowego zaleca się stosowanie prezerwatywy - dutasteryd może znajdować się w nasieniu mężczyzn stosujących lek. Jeśli partnerka jest w ciąży lub może być w ciąży, należy unikać narażenia jej na kontakt z nasieniem. 

Czy dutasteryd wpływa na płodność?

Badania kliniczne wykazały, że dutasteryd może zmniejszać liczbę plemników, objętość nasienia i ich ruchliwość, co może obniżać płodność. U niektórych mężczyzn te zmiany utrzymują się przez kilka miesięcy po odstawieniu leku, ale zwykle stopniowo ustępują. U większości pacjentów parametry nasienia wracają do normy w ciągu 3-6 miesięcy po zakończeniu terapii.

Dutasteryd na łysienie?

Łysienie androgenowe jest częstą przyczyną wypadania włosów. Zjawisko to jest związane z postępującą z wiekiem wrażliwością mieszków włosowych na działanie androgenów, szczególnie DHT, dlatego rozwiązania problemu szuka się w substancjach hamujących jego syntezę. Obecnie stosowanym lekiem w łysieniu androgenowym u mężczyzn jest finasteryd, jednak pojawiają się badania sprawdzające możliwość przyjmowania dutasterydu w tym schorzeniu. Wiele badań wykazuje skuteczność dutasterydu w łagodzeniu łysienia androgenowego, mimo to warto pamiętać, że w tym wskazaniu dutasteryd nie posiada rejestracji w Polsce.

Czy dutasteryd może być stosowany u kobiet?

Dutasteryd nie jest wskazany do stosowania u kobiet, dlatego brakuje informacji dotyczących możliwych działań niepożądanych, których można spodziewać się u tej grupy pacjentów. Mimo to, Polskie Towarzystwo Dermatologiczne rekomenduje stosowanie preparatów zawierających dutasteryd w leczeniu łysienia androgenowego u kobiet.

Jak pokazują badania, z uwagi na możliwość feminizacji płodów męskich i długi okres półtrwania leku, kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować skuteczną metodę antykoncepcyjną w trakcie terapii i 6 miesięcy po jej odstawieniu. W razie wystąpienia niepokojących działań niepożądanych w trakcie terapii, należy objawy te zgłosić lekarzowi. 

Źródła

1. https://go.drugbank.com/drugs/DB01126

2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK603726/

3. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=4441

4. Charakterystyka Produktu Leczniczego Adadut

5. Herz-Ruelas ME, Álvarez-Villalobos NA, Millán-Alanís JM, de León-Gutiérrez H, Ocampo-Garza SS, Gómez-Flores M, Grimalt R. Efficacy of Intralesional and Oral Dutasteride in the Treatment of Androgenetic Alopecia: A Systematic Review. Skin Appendage Disord. 2020 Nov;6(6):338-345. doi: 10.1159/000510697. Epub 2020 Oct 9. PMID: 33313048; PMCID: PMC7706484. 

[dostęp do źródeł internetowych z dnia 26.02.2025]