Klarytromycyna (clarithromycin)

Klarytromycyna to antybiotyk makrolidowy stosowany w leczeniu zakażeń bakteryjnych, najczęściej zakażeń dróg oddechowych, skóry oraz w eradykacji Helicobacter pylori. 

W aptekach dostępne są preparaty na receptę zawierające klarytromycynę w postaci tabletek powlekanych (np. Klabax, Klacid), tabletek o przedłużonym lub zmodyfikowanym uwalnianiu (np. Klacid Uno, Fromilid Uno), a także w formie granulatu do sporządzania zawiesiny doustnej przeznaczonej głównie dla dzieci (np. Klacid, Klabax EC). 

Spis treści

Na co stosowana jest klarytromycyna?

Jak działa klarytromycyna?

Jak stosować klarytromycynę?

Jakie są przeciwwskazania do stosowania klarytromycyny?

Czy klarytromycyna wchodzi w interakcje z innymi lekami?

Czy klarytromycyna może być stosowana w ciąży i podczas karmienia piersią?

Jakie są działania niepożądane klarytromycyny?

Z czego wynika problem z dostępnością klarytromocyny w aptekach?

Źródła

Na co stosowana jest klarytromycyna?

Klarytromycyna jest stosowana w leczeniu zakażeń wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na ten antybiotyk. Wskazania do jej stosowania obejmują:

• zakażenia górnych dróg oddechowych (np. zapalenie gardła, zapalenie zatok przynosowych),

• zakażenia dolnych dróg oddechowych (np. zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc),

• ostre zapalenie ucha środkowego,

• zakażenia skóry i tkanek miękkich (np. liszajec zakaźny, zapalenie mieszków włosowych, zapalenie tkanki łącznej),

• eradykacja Helicobacter pylori (w skojarzeniu z innymi lekami),

• zakażenia Mycobacterium avium u pacjentów z osłabioną odpornością.

Jak działa klarytromycyna?

Klarytromycyna hamuje syntezę białek w komórkach bakteryjnych, dzięki czemu zapobiega ich namnażaniu. Działa bakteriostatycznie, a w wyższych stężeniach może wykazywać działanie bakteriobójcze.

Jak stosować klarytromycynę?

Lek należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza.

Dla dorosłych i młodzieży powyżej 12. roku życia standardowa dawka wynosi 250 mg dwa razy na dobę. W ciężkich zakażeniach może zostać zwiększona do 500 mg dwa razy na dobę. W terapii eradykacji Helicobacter pylori stosuje się 500 mg dwa razy na dobę przez 7-14 dni w skojarzeniu z innymi lekami.

U dzieci w wieku od 6 miesięcy do 12 lat klarytromycyna jest podawana w postaci zawiesiny, którą można mieszać z mlekiem. Zalecana dawka to 7,5 mg na kilogram masy ciała dwa razy na dobę, nie więcej niż 500 mg na dawkę.

Tabletki o przedłużonym uwalnianiu (np. Klacid Uno) należy przyjmować w całości, podczas posiłku, popijając wodą. Nie wolno ich rozgryzać ani dzielić.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania klarytromycyny?

Klarytromycyna nie powinna być stosowana u osób, u których występuje:

• nadwrażliwość na makrolidy (np. erytromycynę, azytromycynę),

• ciężka niewydolność wątroby ze współistniejącą niewydolnością nerek,

• wydłużony odstęp QT w EKG lub z zaburzeniami rytmu serca,

• jednocześne stosowanie leków takich jak: cyzapryd, pimozyd, ergotaminę, lowastatynę, symwastatynę (ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych).

Czy klarytromycyna wchodzi w interakcje z innymi lekami?

Tak, klarytromycyna może wchodzić w liczne interakcje z następującymi grupami leków:

• Leki przeciwarytmiczne, inhibitory CYP3A4 (np. itrakonazol, ketokonazol), blokery kanałów wapniowych (np. werapamil, diltiazem) - zwiększone ryzyko wydłużenia odstępu QT i zaburzeń rytmu serca.

• Leki przeciwzakrzepowe (warfaryna, rywaroksaban, apiksaban) - zwiększone ryzyko krwawień.

• Statyny (lowastatyna, atorwastatyna, symwastatyna) - ryzyko rabdomiolizy.

• Leki immunosupresyjne (cyklosporyna, takrolimus, syrolimus) - zwiększone ryzyko nefrotoksyczności.

• Leki przeciwcukrzycowe (pochodne sulfonylomocznika, insulina) - ryzyko hipoglikemii.

• Leki przeciwwirusowe (rytonawir, efawirenz, newirapina) - możliwa zmiana skuteczności terapii.

• Leki psychotropowe (alprazolam, midazolam, kwetiapina) - zwiększone ryzyko działań niepożądanych ze strony ośrodkowego układu nerwowego.

Czy klarytromycyna może być stosowana w ciąży i podczas karmienia piersią?

Bezpieczeństwo stosowania klarytromycyny w ciąży i podczas karmienia piersią nie zostało jednoznacznie ustalone. Lek może być stosowany u kobiet ciężarnych jedynie wtedy, gdy korzyści przewyższają ryzyko dla płodu. Klarytromycyna przenika do mleka matki, dlatego podczas karmienia piersią należy zachować ostrożność i stosować się do zaleceń lekarza. 

Jakie są działania niepożądane klarytromycyny?

Najczęściej występujące działania niepożądane obejmują:

• zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, biegunka, bóle brzucha, wymioty),

• bóle głowy, zawroty głowy,

• zaburzenia smaku,

• wysypki skórne i reakcje alergiczne,

• przejściowe zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych.

Rzadziej mogą wystąpić poważniejsze działania, takie jak zaburzenia rytmu serca, hepatotoksyczność czy zaburzenia psychiczne (omamy, splątanie).

Z czego wynika problem z dostępnością klarytromocyny w aptekach?

Problemy z dostępnością klarytromycyny w aptekach mogą wynikać głównie ze zwiększonego zapotrzebowania na ten lek w sezonie infekcyjnym. Wzrost liczby zachorowań na infekcje dróg oddechowych, takie jak krztusiec czy zakażenia wywołane przez Mycoplasma pneumoniae, spowodował większe zużycie tego antybiotyku. Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego w 2024 roku odnotowano aż 32 430 przypadków krztuśca, natomiast w 2023 roku było ich zaledwie 922. W związku z ograniczoną dostępnością klarytromycyny lekarze zalecają stosowanie alternatywnych antybiotyków z grupy makrolidów, takich jak azytromycyna, która posiada podobne wskazania terapeutyczne.

Źródła

1. Charakterystyka Produktu Leczniczego Preparatu Klacid.

2. Charakterystyka Produktu Leczniczego Preparatu Klacid Uno.

3. Charakterystyka Produktu Leczniczego Preparatu Klabax EC. 

4. Charakterystyka Produktu Leczniczego Preparatu Fromilid 250.

5. Charakterystyka Produktu Leczniczego Preparatu Fromilid Uno.

6. https://www.gov.pl/web/gif/dostepnosc-produktow-leczniczych-w-polsce-10012025