Bóle menstruacyjne - bóle miesiączkowe

Spis treści

Co to jest ból menstruacyjny?

Jaka jest przyczyna silnych bólów miesiączkowych?

Jakie objawy mogą towarzyszyć bólowi miesiączkowemu?

Jakie leki na ból podczas okresu można kupić w aptece bez recepty?

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)

Paracetamol

Leki spazmolityczne (rozkurczowe)

Preparaty złożone - połączenie wielu substancji

Jakie leki na ból menstruacyjny są dostępne w aptece tylko na receptę?

Jakie zioła na bolesne miesiączkowanie?

Co suplementować przy bólu menstruacyjnym?

Jakie są skuteczne domowe sposoby na ból menstruacyjny?

Bóle menstruacyjne a brak okresu

Bóle menstruacyjne w ciąży

Co to jest ból menstruacyjny?

Ból menstruacyjny, zwany również miesiączkowym, to ból w dolnej części brzucha lub miednicy odczuwany przez kobiety zwykle na kilka godzin przed lub w trakcie miesiączki (potocznie zwanej okresem), który zwykle trwa od 2 do 3 dni.

Jaka jest przyczyna silnych bólów miesiączkowych?

Pierwotny ból menstruacyjny (PD) wynika z nadmiernej produkcji prostaglandyn (hormonów tkankowych odpowiedzialnych m.in. za objawy stanu zapalnego i skurcz mięśni gładkich) w obrębie mięśniówki macicy. Skutkuje to silniejszymi i częstszymi skurczami macicy oraz jej niedokrwieniem, co zwiększa wrażliwość na ból. Występuje zwykle u młodych kobiet, które niedawno zaczęły miesiączkować.

Wtórny ból menstruacyjny (SD) wynika ze stanów patologicznych, takich jak np. endometrioza, polipy endometrium, choroby zapalne miednicy, mięśniak macicy, torbiele lub guzy jajników. Zwykle występuje u kobiet po 30. roku życia.

Jakie objawy mogą towarzyszyć bólowi miesiączkowemu?

• ból w dolnej części brzucha lub miednicy, promieniujący na uda lub plecy,

• bóle i zawroty głowy,

• nudności i wymioty,

• biegunka,

• zmęczenie,

• omdlenia,

• gorączka.

Wtórnemu bólowi miesiączkowemu mogą towarzyszyć dodatkowe objawy, takie jak np. ból podczas stosunku i krwawienia śródcykliczne. Ponadto ból najczęściej występuje przez cały okres menstruacji, a nie tylko w jej początkowych dniach. Jeśli podejrzewasz u siebie wtórny ból menstruacyjny, należy koniecznie udać się z tym do lekarza.

Jakie leki na ból podczas okresu można kupić w aptece bez recepty?

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)

Są to leki pierwszego wyboru w łagodzeniu bólu miesiączkowego. Zmniejszają syntezę prostaglandyn odpowiedzialnych za bolesne skurcze macicy podczas menstruacji. Bez recepty dostępne są:

• ibuprofen (np. Ibuprom, Ibum, Nurofen),

• ketoprofen (np. Ketonal Active, Ketolek),

• naproksen (np. Aleve, Naxii),

• deksketoprofen (np. Dexak, Metafen Dexketoprofen),

• kwas acetylosalicylowy (np. Aspirin, Polopiryna) - wykazuje mniejszą skuteczność niż pozostałe leki z grupy.

Paracetamol

Paracetamol (np. Apap, Panadol) wykazuje mniejszą skuteczność w łagodzeniu bólu menstruacyjnego niż leki z grupy NLPZ, jednak może się sprawdzić w przypadku bólu o niewielkim nasileniu.

Leki spazmolityczne (rozkurczowe)

Rozluźniają mięśnie gładkie macicy, zmniejszając tym samym nasilenie bólu miesiączkowego. W aptece bez recepty można dostać preparaty zawierające:

• metamizol (np. Pyralgina) - wykazuje również działanie przeciwbólowe,

• drotawerynę (np. No-Spa, Deespa),

• butylobromek hioscyny (np. Buscopan, Scopolan).

Preparaty złożone - połączenie wielu substancji

Jeśli cierpisz na bardzo silne bóle miesiączkowe, które nie ustępują po zażyciu samych leków z grupy NLPZ lub rozkurczowych, możesz zastosować preparaty zawierające połączenie substancji przeciwbólowych i spazmolitycznych oraz wzmacniającej ich działanie kofeiny, takie jak:

• paracetamol, kofeina i kodeina (np. Solpadeine),

• paracetamol, kofeina, propyfenzaon (np. Saridon),

• paracetamol, butylobromek hioscyny (np. Panadol Femina),

• metamizol, drotaweryna, kofeina (np. Vemonis Femi).

Jakie leki na ból menstruacyjny są dostępne w aptece tylko na receptę?

W zwalczaniu silnego bólu miesiączkowego lekarz może przepisać leki przeciwbólowe z grupy NLPZ dostępne wyłącznie na receptę:

• nimesulid (np. Aulin, Nimesil),

• kwas mefenamowy (np. Mefacit).

Lekarz może również zalecić wprowadzenie terapii hormonalnej, która będzie hamować owulację, np:

• dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne (np. Vines, Vibin, Belara),

• progesteron (np. Luteina) i jego pochodne, np. dydrogesteron (np. Duphaston),

• wkładkę domaciczną uwalniającą lewonorgestrel (np. Mirena, Jaydess).

Dodatkowo lekarz może przepisać leki z alweryną (np. Spasmolina, NO-IBS), która rozkurcza mięśnie gładkie macicy.

Jakie zioła na bolesne miesiączkowanie?

• Korzeń imbiru (Zingiber radix) - hamuje syntezę prostaglandyn, dzięki czemu wykazuje działanie przeciwzapalne i łagodzi ból menstruacyjny (stosowany w dawce 250-500 mg trzy razy na dobę),

• Nasiona kozieradki pospolitej (Trigonellae foenugraeci semen) - wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwhistaminowe, dzięki czemu zmniejsza ból menstruacyjny, jak i objawy z nim związane, takie jak nudności, wymioty, zmęczenie, ból głowy, biegunka i wahania nastroju (stosowane w dawce 900 mg trzy razy na dobę),

• Korzeń kozłka lekarskiego (Valerianae radix) - działa rozkurczowo, co łagodzi ból menstruacyjny (stosowany w dawce 255 mg 3 razy na dobę),

• Kwiat rumianku pospolitego (Matricariae flos) - posiada właściwości przeciwskurczowe, które mogą łagodzić bolesne skurcze towarzyszące miesiączkowaniu. Skuteczne w łagodzeniu bolesnej menstruacji jest picie herbaty rumiankowej 2 razy dziennie, spożywanie sproszkowanego surowca w dawce 400 mg 3 razy na dobę lub 30 kropli olejku rumiankowego.

Co suplementować przy bólu menstruacyjnym?

• Cynk (220 mg 3 razy na dobę) - dokładny mechanizm działania cynku w łagodzeniu bólu menstruacyjnego jest wciąż nieznany. Cynk przede wszystkim wykazuje działanie przeciwzapalne, zmniejszając produkcję prostaglandyn, co może być przyczyną łagodzenia bólu menstruacyjnego. Ponadto uważa się, że cynk poprawia krążenie w obrębie mikronaczyń macicy, zmniejszając tym częstotliwość skurczów macicy i ból podczas miesiączki,

• Magnez (150-300 mg dziennie) - wpływa na kurczliwość i rozluźnienie mięśni gładkich macicy, a także hamuje syntezę prostaglandyn, dzięki czemu może zmniejszać nasilenie bólu menstruacyjnego. Ponadto wykazano, że u kobiet z pierwotnym bólem menstruacyjnym poziom magnezu we krwi był zwykle obniżony,

• Olej rybi (500 mg dziennie) – zawiera kwasy tłuszczowe omega-3, które mogą zmniejszać syntezę prostaglandyn, dzięki czemu może zapobiegać bólom menstruacyjnym i związanymi z nimi objawami, jak ból krzyża czy ból głowy. Działanie pojawia się po 2 miesiącach stosowania oleju,

• Witamina B1 (100 mg dziennie) – odpowiada w organizmie za czynność mięśni i układu nerwowego, przez co może łagodzić skurcze mięśni gładkich macicy i związany z nimi ból.

Jakie są skuteczne domowe sposoby na ból menstruacyjny?

• Ciepłe okłady z wykorzystaniem np. termoforu,

• Aromaterapia miejscowa (np. z olejkiem z lawendy, róży i szałwii muszkatołowej) działa przeciwzapalnie i rozgrzewająco, zmniejszając tym nasilenie skurczów macicy. Olejki eteryczne można zastosować do masażu, kąpieli lub jako kompres,

• Wprowadzenie diety niskotłuszczowej z wysoka zawartością kwasów omega-3 (ryby, olej lniany, siemię lniane, orzechy włoskie, produkty sojowe, olej rzepakowy),

• Joga - regularne ćwiczenia relaksacyjne wykonywane co najmniej 3 razy w tygodniu skutecznie redukują występowanie bólu menstruacyjnego,

• Rzucenie palenia - palenie może nasilać ból miesiączkowy.

Bóle menstruacyjne a brak okresu

Jeśli ból w dolnej części brzucha, przypominający ból menstruacyjny, występuje pomimo braku miesiączki, może być to spowodowane innymi schorzeniami, jak np. zapalenie wyrostka, kamica nerkowa, stan zapalny miednicy, skręt jajnika, pęknięcie torbieli czy nawet nowotwór jajnika. W takim przypadku należy udać się do lekarza, aby trafnie zdiagnozować pochodzenie bólu.

U niektórych kobiet lekko kłujący ból, przypominający ból menstruacyjny może wystąpić również podczas owulacji, czyli w połowie cyklu menstruacyjnego.

Bóle menstruacyjne w ciąży

W przebiegu ciąży mogą występować bolesne dolegliwości przypominające ból menstruacyjny. W pierwszych tygodniach ciąży są one zwykle związane z implantacją zarodka i szybkim powiększaniem się macicy. Z kolei około 5 miesiąca ciąży mogą rozpocząć się skurcze Braxtona-Hicksa, które polegają na sporadycznych i nieregularnych skurczach macicy, mających przygotować organizm do porodu.

Ból przypominający miesiączkowy może wystąpić również w przypadku poronienia, ciąży pozamacicznej i stanów chorobowych (np. zapalenia jajników). Jeśli odczuwasz w ciąży silny, promieniujący i rozlany ból jajnika oraz towarzyszą mu inne objawy, takie jak gorączka, upławy, wymioty, nudności czy osłabienie, należy jak najszybciej poinformować o tym lekarza.