Jak pozbyć się szumów usznych?

Czym są szumy uszne?

Szumy uszne można określić jako wrażenie słyszenia dźwięku, gdy ucho nie jest pobudzane bodźcem akustycznym. Mogą występować w jednym uchu, obustronnie, bądź dochodzić z trudnego do zlokalizowania miejsca wewnątrz głowy. Pacjenci najczęściej skarżą się na „dzwonienie” w uszach, będące jednostajnie słyszalnym tonem. Mianem szumu usznego określa się jednak wszystkie słyszalne przez pacjenta dźwięki, które nie mają obiektywnego źródła zewnętrznego lub wewnętrznego. Mogą one występować w postaci pisków, szmerów, dzwonienia, brzęczenia, klikania, a ich intensywność może się zmieniać. Czasami towarzyszy im uczucie nagłego pulsowania.

Same w sobie szumy uszne nie są chorobą, a jedynie objawem potencjalnego schorzenia. W większości przypadków ich wystąpienie nie jest związane ze schorzeniami mogących być zagrożeniem dla zdrowia lub życia.

Warto zaznaczyć, że w warunkach całkowitej ciszy ludzkie ucho jest w stanie zarejestrować swój własny, fizjologiczny szum. Jest to zjawisko naturalne i występuje u każdej zdrowej osoby. Fizjologiczny szum uszu tłumiony jest poprzez dźwięki z otoczenia, dlatego nie zwraca się na niego uwagi.

Szumy uszne - klasyfikacja

W literaturze można spotkać rozróżnienie na szumy uszne pierwotne, czyli takie o niezidentyfikowanej przyczynie oraz szumy uszne wtórne, które są spowodowane konkretnymi przyczynami.

Szumy uszne można również zaklasyfikować jako:

• szumy uszne obiektywne, czyli takie, które mogą być słyszalne zarówno przez osobę chorą, jak i osobę osłuchującą – powstają one w wyniku wytwarzania niestandardowych dźwięków wewnątrz ciała chorego.   

• szumy uszne subiektywne, czyli takie, które słyszy tylko osoba chora. Mogą być związane z zaburzeniami narządku słuchu lub być efektem zaburzeń pracy ośrodkowego układu nerwowego. Występują zdecydowanie częściej niż szumy uszne obiektywne.

Jakie są przyczyny szumów usznych?

W przypadku szumów usznych o etiologii możliwej do identyfikacji, najczęściej wyróżnia się przyczyny:

• infekcyjne – wynikające z zakażeń wirusowych, bakteryjnych oraz grzybiczych;

• metaboliczne – związane z np. przebiegiem cukrzycy, hiperlipidemią czy niedoborem witaminy B12;

• urazowe – spowodowane np. uszkodzeniem mechanicznym narządu słuchu lub okolic głowy i szyi, ekspozycją na hałas;

• uszne – związane z dolegliwościami narządu słuchu, np. wysiękiem, obecnością ciała obcego, chorobą Meniere'a;

• naczyniowe – wywołane przez np. miażdżycę tętnic szyjnych, guzy naczyniowe, tętniczy szmer naczyniowy, nadciśnienie tętnicze;

• neurologiczne – będące wynikiem np. stwardnienia rozsianego, migreny przedsionkowej, idiopatycznego nadciśnienia wewnątrzczaszkowego, silnego stresu.

Przyczyną szumów usznych może być również stosowanie niektórych leków. Tego typu skutek uboczny może być obserwowany się np. podczas terapii furosemidem, sildenafilem, immunosupresantami, lekami hormonalnymi, niektórymi antybiotykami (np. amikacyna, gentamycyna, doksycyklina), kwasem acetylosalicylowym w wysokich dawkach.

Co to jest "Covidowe ucho" i jak je leczyć?

"Covidowe ucho" to cały zespół objawów będących powikłaniem infekcji COVID-19. Objawiać się może jako dzwonienie lub szum w jednym lub obu uszach z towarzyszącym bólem głowy. W jego przebiegu mogą pojawić się również problemy z utrzymaniem równowagi, zawroty głowy, a w skrajnych przypadkach może dojść do trwałego uszkodzenia słuchu lub jego całkowitej utraty.

Jak pokazują badania, wirus SARS-CoV-2 może infekować ucho wewnętrzne. Naukowcy sugerują, że wirus ten może przez nos dostawać się do ośrodkowego układu nerwowego i następnie wzdłuż nerwu czaszkowego trafiać do ucha wewnętrznego powodując stan zapalny. Ważne jest, aby jak najszybciej dostrzec objawy i wdrożyć terapię zanim dojdzie do trwałych uszkodzeń. Przy podejrzeniu "Covidowego ucha" należy jak najszybciej skonsultować się z laryngologiem. Konieczna może okazać się kuracja z wykorzystaniem dostępnych na receptę doustnych leków sterydowych (np. Metypred, Encorton).

Czy szumy uszne da się wyleczyć?

Sposób leczenia szumów usznych zależy od przyczyny ich powstawania. Pierwszym krokiem jest diagnostyka (m.in. badanie otolaryngologiczne, badanie audiologiczne, ocena progu zagłuszania) oraz eliminacja potencjalnych czynników mogących je wywoływać.

Jeżeli przyczyna szumów zostanie ustalona i wynika z zaburzeń funkcjonowania organizmu, lekarz wdraża odpowiednią terapię, mającą na celu opanowanie schorzenia, którego objawem mogą być szumy uszne, np. antybiotykoterapia przy zakażeniu bakteryjnym, usuwanie zalegającej woskowiny, odpowiednia fizjoterapia w przypadku uszkodzeń mięśniowo-powięziowych zespołów bólowych. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić stosowanie leków poprawiających krążenie w mózgu, uchu środkowym oraz ułatwiające przepływ krwi w naczyniach włosowatych.

Część z przyczyn powodujących szumy uszne wymaga zabiegów operacyjnych, np. nieprawidłowości połączeń naczyniowych, otoskleroza.

Jeżeli przyczyną wystąpienia szumów usznych nie jest choroba organiczna, w ich łagodzeniu stosuje się leczenie dźwiękiem (np. generowanie cichego tła dźwiękowego), terapie poznawczo-behawioralne i techniki relaksacyjne.  

Jakie preparaty można zastosować w terapii szumów usznych?

Wśród leków stosowanych w leczeniu szumów usznych dostępnych na receptę wymienia się:

• betahistynę, stosowana w chorobie Meniere'a, która poprawia krążenie w uchu środkowym (np. Betaserc, Betanil Forte),

• pentoksyfilinę, ułatwiająca przepływ krwi w naczyniach włosowatych, stosowana m.in. w zaburzeniach czynności ucha wewnętrznego, takich jak zaburzenia słuchu, nagła utrata słuchu (np. Polfilin Prolongatum, Agapurin SR 400),

• winpocetynę stosowaną w leczeniu zaburzeń słuchu na tle naczyniowym (np. Cavinton Forte, Vicebrol).

Na rynku dostępne są również suplementy diety, mające za zadanie wspierać funkcjonowanie narządu słuchu. Zawierają one w swoim składzie np. wyciąg  z miłorzębu japońskiego, wspierający prawidłowy przepływ krwi w naczyniach włosowatych, a także witaminy, w tym witaminy z grupy B, wspierające układ nerwowy (np. Audiocontrol, Auditon, Tone).

Źródła

1. Metoda i system diagnozowania i terapii szumów usznych, mgr inż. Tomasz Poremski

2. Tinnitus and its current treatment–Still an enigma in medicine, Journal of the Formosan Medical Association, Volume 115, Issue 3, March 2016, Pages 139-144

3. https://www.mp.pl/pacjent/objawy/105636,szumy-uszne

4. https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/301892,szumy-uszne-rozpoznawanie-i-leczenie

5. https://diag.pl/pacjent/artykuly/szumy-uszne-czy-da-sie-wyleczyc-przyczyny-i-leczenie/