Dlaczego warto kupować leki tylko w aptece?

Spis treści

Dlaczego apteka jest najwłaściwszym miejscem nabywania leków?

Jak apteki weryfikują autentyczność leków?

Dlaczego fałszywe leki są tak niebezpieczne?

Jakie leki są najczęściej fałszowane?

Czy kupowanie leków przez Internet jest bezpieczne?

Czy można odkupić od kogoś leki?

Źródła

Dlaczego apteka jest najwłaściwszym miejscem nabywania leków?

Nie każdy ma pełną świadomość zasad legalnego i bezpiecznego obrotu preparatami leczniczymi. Najbezpieczniejszym miejscem, w którym można zakupić tego typu produkty, jest niewątpliwie apteka. Niektóre preparaty dostępne bez recepty, zgodnie z prawem można kupić w tzw. placówkach obrotu pozaaptecznego, takich jak sklepy spożywcze czy stacje benzynowe. Dlaczego jednak po leki najlepiej wybrać się do apteki?

1. Apteka jest miejscem, w którym pracuje fachowy, wyspecjalizowany personel medyczny. Dzięki temu można w niej uzyskać kompleksową i profesjonalną poradę dotyczącą właściwości i bezpieczeństwa kupowanych produktów. Niekontrolowane użycie leków, również tych dostępnych bez recepty lub łączenie ich z innymi specyfikami, może wiązać się z ryzykiem wystąpienia istotnych działań niepożądanych, czasem również przedawkowaniem lub zatruciem.

2. Produkty kupowane w aptece są przechowywane we właściwych warunkach - w odpowiedniej temperaturze, wilgotności i w sposób chroniący je przed nadmiernym nasłonecznieniem. Producent zapewnia stabilność stosowanego preparatu jedynie w przypadku jego właściwego przechowywania.

3. Apteki ustawicznie monitorują komunikaty dotyczące jakości produktów leczniczych i ich bezpieczeństwa. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lub nawet ich podejrzenia, apteka niezwłocznie zaprzestaje sprzedaży danego preparatu.

4. Nabywanie leków w aptece wiąże się z największą gwarancją otrzymania produktu niesfałszowanego. Słowo „podróbka” najczęściej kojarzy się z nieoryginalnymi ubraniami, torebkami czy kosmetykami. Tymczasem proceder fałszowania leków i ich nielegalnego obrotu jest ogólnoświatowym problemem. Problem ten najczęściej dotyczy leków z grupy sterydów anabolicznych, preparatów o właściwościach odchudzających oraz leków stosowanych w zaburzeniach erekcji. Fałszowaniu mogą ulegać również wyroby medyczne i suplementy diety.

Jak apteki weryfikują autentyczność leków?

Od 9 lutego 2019 r. apteki włączyły się w proces wdrażania tak zwanej „dyrektywy fałszywkowej”. Jest to regulacja mająca na celu zabezpieczenie legalnych kanałów dystrybucji leków przed produktami sfałszowanymi. Osoba wydająca lek weryfikuje, czy nie nastąpiło niepowołane naruszenie specjalnego zabezpieczenia przed otwarciem oraz skanuje unikalny kod 2D na opakowaniu, pozwalający zweryfikować autentyczność danego produktu leczniczego. Unikalny kod 2D weryfikowany jest w momencie przyjęcia leku przez aptekę oraz skanowany przy wydaniu leku, w celu zaznaczenia w bazie, że lek opuścił łańcuch dystrybucyjny i trafił do pacjenta.

System obejmuje prawie wszystkie leki na receptę oraz dostępne w sprzedaży odręcznej wybrane dawki produktów z omeprazolem - substancją stosowaną w dolegliwościach związanych z nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego w żołądku (m.in. przy objawach zgagi czy profilaktyce owrzodzeń przewodu pokarmowego).

Od 2021 r. stopniowo zaczął być również wprowadzany obowiązek wprowadzania kodów UDI dla wybranych wyrobów medycznych, co zapewnia ich łatwiejszą identyfikowalność oraz pomaga w tym, aby zapobiegać ich fałszowaniu.

Dlaczego fałszywe leki są tak niebezpieczne?

Nieoryginalne leki mogą nie zawierać w swoim składzie deklarowanej na opakowaniu substancji leczniczej lub mogą zawierać jej zbyt dużą, ale także zbyt małą ilość. Chociaż wydaje się, że mała dawka leku nie jest groźna dla zdrowia, to należy pamiętać, że w przypadku wielu chorób (chociażby nadciśnienia tętniczego czy padaczki), brak skuteczności terapii może być równie niebezpieczny, co przedawkowanie leku. Zażywanie leku, który nie zadziała w odpowiedni sposób zwiększa ryzyko niepowodzenia terapii oraz pogorszenia stanu zdrowia.

W najgorszym razie zamiast związku aktywnego, leki sfałszowane mogą zawierać szkodliwe substancje niebezpieczne dla zdrowia i życia, nawet po jednorazowym ich zażyciu.

W przypadku leków sfałszowanych, nie ma możliwości, aby określić ich warunki produkcji. Tego typu preparaty mogą być wytwarzane "chałupniczo", w brudnym środowisku oraz posiadać w swoim składzie różnego rodzaju, niebezpieczne dla zdrowia zanieczyszczenia.  

Dodatkowo, fałszowane leki  nie przechodzą żadnej kontroli jakości – oznacza to, że poza brakiem odpowiednich warunków produkcji, mogą być również źle przechowywane i transportowane, co dodatkowo wpływa na bezpieczeństwo ich stosowania.

Jakie leki są najczęściej fałszowane?

Wśród fałszowanych preparatów prym wiodą na potencję i odchudzające, hormony sterydowe, leki przeciwcukrzycowe, leki antykoncepcyjne, a także preparaty stosowane w psychiatrii, często o silnym działaniu i właściwościach uzależniających. Wzrosła również liczba podrobionych leków przeciwzapalnych i przeciwreumatycznych oraz bardzo drogich leków przeciwnowotworowych i przeciwwirusowych. Podczas pandemii COVID-19 w Internecie pojawiały się oferty nielegalnej sprzedaży szczepionek przeciwko COVID-19 i leków, które miałyby pomagać w jego terapii.

Czy kupowanie leków przez Internet jest bezpieczne?

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia sfałszowane leki stanowią około 50% produktów, które można zakupić za pośrednictwem Internetu. Te same statystyki podają, że aż 90% leków dostępnych na receptę, które można kupić przez Internet są lekami sfałszowanymi.

Nie oznacza to jednak, że zakupy produktów zdrowotnych dokonywane przez Internet zawsze związane jest z ryzykiem nabycia produktu sfałszowanego. Są one bezpieczne pod warunkiem, że dokonuje się ich w licencjonowanych punktach – legalnie działających aptekach internetowych. Można w nich kupić online leki bez recepty, wyroby medyczne (np. paski do glukometru, opatrunki specjalistyczne), suplementy diety, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego (np. mleka modyfikowane dla niemowląt) czy kosmetyki.

Zgodnie z obowiązującym prawem nie jest możliwa sprzedaż wysyłkowa leków dostępnych na receptę. Lek dostępny z przepisu lekarza można wprawdzie zarezerwować w wybranej aptece, jednak odebrać należy go osobiście za okazaniem ważnej recepty.

Apteki internetowe działają w oparciu o legalnie działające placówki stacjonarne, które uzyskały odpowiednie pozwolenie. Takie punkty na swoich stronach internetowych zamieszczają specjalne logo - biały krzyżyk z czterema paskami w tle - trzema w odcieniach zieleni i jednym szarym. Logo po kliknięciu powinno przekierować na stronę gov.pl do rejestru aptek, gdzie można znaleźć dodatkowe informacje o danej placówce, w tym dane na temat zezwolenia, na podstawie którego działa.

Strona Gdzie po lek współpracuje z wieloma aptekami internetowymi, które posiadają wymagane zezwolenia na obrót lekiem. W związku z tym na naszej stronie istnieje możliwość sprawdzenia aktualnej dostępności dowolnego preparatu w aptekach zintegrowanych z naszym systemem, rezerwacji leków dostępnych na receptę w wybranej aptece, zamówienia preparatów dostępnych bez recepty z dostawą do domu, a także porównywania cen produktów w wybranych aptekach.

Kupując produkty lecznicze przez Internet szczególnie trzeba uważać na:

• firmy oferujące „cudowne” (np. „szybko działające i bez skutków ubocznych”) leki na poważne schorzenia (np. nowotwory);

• sytuacje, gdy sprzedawca nie podaje dokładnego składu produktu;

• deklaracje, że dzięki produktowi można osiągnąć nierealne rezultaty (np. błyskawiczną i całkowitą redukcję zmarszczek czy utratę wielu kilogramów w ciągu kilku dni);

• oferty z nieadekwatnie niską lub nadmiernie wygórowaną ceną w stosunku do oferowanej ilości produktu lub jego składu;

• leki na receptę oferowane bez recepty.

Czy można odkupić od kogoś leki?

Należy zaznaczyć, że oryginalne leki, które sprzedawane są poza legalnym kanałem dystrybucji traktowane są jak leki sfałszowane. Dotyczy to np. leków pochodzących z przemytu, skradzionych, czy odsprzedawanych z „domowych zapasów”.

Nigdy nie należy odkupować  leków od przypadkowych osób, a nawet od znajomych. Jest to nielegalne i może być niebezpieczne. Zdarza się, że ludzie przechowują leki w kuchni, łazience, w miejscach nadmiernie nasłonecznionych, o zbyt wysokiej temperaturze lub zbyt długo po otwarciu. Nie ma również pewności, czy lek wymagający przechowywania w temperaturze lodówkowej rzeczywiście, przez cały czas był przetrzymywany w lodówce. „Resztki” niewykorzystanych leków mogą nie mieć ulotki informacyjnej lub opakowania zewnętrznego, co zwiększa ryzyko, że zostaną zastosowane nieprawidłowo.

Kupowanie leków od obcych dodatkowo zwiększa ryzyko na to, że w wyniku oszustwa wejdziemy w posiadanie leków sfałszowanych. Nieuczciwi sprzedawcy często podszywają się pod pacjentów, którzy chcą „odstąpić” po okazyjnej cenie leki niewykorzystane w trakcie terapii. Nie ma możliwości, aby samodzielnie rozpoznać „podróbkę”. Fałszerze są precyzyjni w podrabianiu kształtu, koloru, tłoczeń czy wyglądu opakowań zewnętrznych leków – tworzą ich znakomite imitacje. Z tego samego powodu nigdy nie należy kupować leków na targowiskach, bazarach, na siłowniach czy w innych niesprawdzonych źródłach.

Źródła

1. https://www.gov.pl/web/zdrowie/sfalszowane-produkty-lecznicze

2. https://www.gov.pl/web/gif/nie-okradaj-sie-ze-zdrowia-falszywe-leki-to-prawdziwe-zagrozenie